Stracona szansa. Zaniedbania w polskiej polityce klimatycznej
Realizacja celów polityki klimatycznej przez Polskę
Raport z dnia: 15/04/2021
W niniejszym raporcie specjaliści z Fundacji Inicjatyw Strategicznych omawiają Zasadę 10H, która została wprowadzona jako narzędzie regulacji odległości wiatraków od domostw ludzkich oraz miejsc ochrony przyrody. Dokument porusza kwestię jak tzw. „ustawa wiatrakowa” wstrzymała rozwój energetyki wiatrowej oraz przedstawia kilka scenariuszy, których wprowadzenie mogłoby kilku- lub kilkunastokrotnie zwiększyć potencjał lądowej energetyki opartej na wietrze. Obecnie nawet 99,7% powierzchni Polski jest wykluczone z realizacji kolejnych inwestycji. Liberalizacja tej zasady mogłaby powiększyć ten obszar do 7,08%, co oznaczałoby nawet 25-krotnie większą dostępność terenów. Zgodnie z celami klimatycznymi Unii Europejskiej rozwój OZE, w tym omawianej w tym dokumencie lądowej energetyki wiatrowej jest niezbędne.
Raport z dnia: 30/05/2021
22/01/2023
Paweł Czyżak, Maciej Sikorski, Adrianna Wrona
12
polski
W maju 2016 roku wprowadzono ustawę o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, w której umieszczono tzw. zasadę 10H. Oznacza ona, że każda nowa turbina wiatrowa nie może znajdować się w odległości mniejszej niż 10-krotność swojej wysokości do najbliższych zabudowań mieszkalnych czy wybranych form ochrony przyrody. Oznacza to, że turbina wiatrowa musi znajdować się w odległości 1,5 – 2 km od wyżej wspomnianych obszarów, co wyklucza ok. 99,7% powierzchni Polski.
Autorzy raportu omawiają 3 scenariusze liberalizacji ww. ustawy, co może spowodować włączenie dodatkowych kilku- lub nawet kilkunastu dodatkowych procent powierzchni Polski. W aktualnie istniejącej formie 10H moc zainstalowaną w wiatrakach szacuje się na ok. 8,7 GW i dodając do tego aktualnie realizowane inwestycje zatrzyma się w okolicy 10 GW. W zależności od wybranego scenariusza moc ta mogłaby wzrosnąć od 44 do nawet 54 GW.
Już najbardziej restrykcyjna z omawianych symulacji – scenariusz 1 „Ochrona przyrody” pozwoli na wprowadzenie dodatkowych 36 GW energii z wiatraków postawionych na dodatkowych 7% dostępnej powierzchni. Następny scenariusz „Liberalizacja” jest nieznacznie lepszy – 37 GW i podobna powierzchnia Polski. Ostatni scenariusz „Maksimum potencjału” zakłada pozyskanie nawet 46 GW dodatkowej energii i aż 11% więcej powierzchni użytkowej niż w przypadku zasady 10H.
Nowelizacja ustawy spowoduje zwiększenie obciążenia administracyjnego, co wpłynie na opóźnienie rozwoju projektów, ograniczając moc do 12-13 GW w 2030 roku, co może być niewystarczające do spełnienia celów klimatycznych UE. Należy także uwzględnić fakt, że za rozwojem turbin wiatrowych musi podążać także rozbudowa i renowacja sieci elektroenergetycznych.
Spis treści
Omawiane scenariusze liberalizacji zasady 10H (str. 11)
Wprowadzenie zasady 10H zahamowało rozwój energetyki wiatrowej (str. 5)