Co po węglu? Górnicy o klimacie, transformacji i przyszłości
Polskie górnictwo przez pryzmat transformacji i dekarbonizacji Polski
Data publikacji: 20/09/2022
Energia jądrowa według strategii rządowych, takich jak m.in. Polityka Energetyczna Polski 2040, ma stanowić w przyszłości istotny element polskiej struktury produkcji energii elektrycznej. Dlatego opublikowany w sierpniu 2022 roku raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego przedstawia miejsce energetyki jądrowej we współczesnym, polskim kontekście. W raporcie przedstawiona jest historia energetyki jądrowej, od projektu Manhattan do coraz popularniejszych dzisiaj małych reaktorów modułowych SMR. Analizuje otoczenie biznesowe i konsekwencje i korzyści z budowy elektrowni jądrowej dla gospodarki. Przedstawia także dobre i złe praktyki w obszarze inwestowania w elektrownie jądrowe. Publikacja zdaje też sprawę ze stanu realizacji inwestycji w elektrownie jądrowe w Polsce. Analizuje też jak inwestycja ta wpłynie na polską gospodarkę.
Data umieszczenia w bazie: 14/11/2022
17/08/2022
Adam Juszczak
50
polski
© Copyright by Polski Instytut Ekonomiczny
Cytowanie: Juszczak, A. (2022), Ekonomiczne aspekty inwestycji jądrowych w Polsce – wpływ
na biznes, rynek pracy i społeczności lokalne, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
Najważniejsze wnioski
Energetyka jądrowa odpowiada za produkcję ok. 10 proc. energii elektrycznej na świecie). Sama energetyka jądrowa od lat 70. XX w. pozwoliła zaoszczędzić 72 Gt emisji CO2 (w porównaniu z emisjami, jakie wygenerowałyby jednostki węglowe) – to 230 lat emisji samej Polski (obliczenia własne PIE). Polska również zamierza wybudować elektrownie jądrowe w najbliższych latach.
Obecnie znana jest lokalizacja pierwszej elektrowni jądrowej – pod koniec 2021 r. wybrana została nadmorska lokalizacja Lubiatowo-Kopalino w gminie Choczewo (woj. pomorskie).
Trzy firmy wyraziły zainteresowanie realizacją polskiej inwestycji w energetykę jądrową: Korea Hydro&Nuclear Power (KHNP) (reaktor APR1400), amerykańska spółka Westinghouse (reaktor AP1000) i francuskie przedsiębiorstwo spółka Électricité de France (EDF) (reaktor EPR). W zależności od wybranej oferty moc zainstalowana 6 planowanych reaktorów może wahać się od 6,6 do 9,9 GW, co przekładałoby się na roczną produkcję energii elektrycznej na poziomie 53-80 TWh.
Analiza PIE przedstawia wyzwania związane z budową elektrowni jądrowej w Polsce oraz jej potencjalne skutki:
Elektrownie jądrowe mogłyby zaspokoić nawet 38,4 proc. prognozowanego na 2043 r.(kiedy wedle planów rządu mają zostać oddane wszystkie bloki pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce) zapotrzebowania na energię elektryczną.
Rozwój energetyki jądrowej będzie korzystny dla gospodarki, potencjalnie podnosząc polskie PKB o ponad 1 proc. do 2043 r.
Według szacunków OECD na każdy 1 GW reaktora PWR przypada średnio 4 tys. miejsc pracy (bezpośrednich, pośrednich i indukowanych) na 50 lat budowy i działania reaktora wraz z jego późniejszą rozbiórką. Planowana budowa w Polsce reaktorów o mocy od 6,6 do 9,9 GW, odpowiada średnio za stworzenie 24,4-39,6 tys. miejsc pracy w całym cyklu życia reaktorów.
Inwestycje w energetykę jądrową przynoszą lepsze korzyści dla gospodarki niż inwestycje w gaz i węgiel. Inwestycje w elektrownię jądrową przynoszą o 285 proc. wyższą wartość dodaną dla gospodarki w porównaniu z elektrownią gazową i o 33 proc. w porównaniu z elektrownią węglową o tej samej mocy.
Według uśrednionego scenariusza PIE końcowy koszt budowy dwóch elektrowni jądrowych może wynieść ok. 184 mld złotych. Jest on zbliżony do średniego kosztu inwestycji jądrowych na świecie w ostatnich latach (199 mld złotych).
Nawet 70 proc. wartości inwestycji w energetykę jądrową może zostać zrealizowane przez firmy zlokalizowane w Polsce, wartość inwestycji zrealizowanych przez te przedsiębiorstwa może sięgnąć nawet 130 mld zł.
Osiągnięcie maksymalnego udziału przedsiębiorstw zlokalizowanych w Polsce w inwestycjach w energetykę jądrową będzie wymagać dostosowania się firm do wysokich standardów bezpieczeństwa, pozyskania niezbędnych certyfikatów, a także wyszkolenia kadry we współpracy ze środowiskiem akademickim.
Przed polskim przemysłem stoi szereg zagrożeń i słabości, które mogą utrudnić pełną realizację potencjału udziału przy projekcie jądrowym. To np. ograniczone możliwości kapitałowe względem zagranicznej konkurencji, wynikające ze struktury, wielkości i kondycji finansowej polskich przedsiębiorstw przemysłowych. Dużo będzie zależeć od stopnia przygotowania krajowych przedsiębiorstw, który znacząco różni się w zależności od branży. Najniższym wskaźnikiem oceny potencjału wśród krajowych przedsiębiorstw wyrażających zainteresowanie współpracą przy inwestycjach jądrowych odznacza się sektor logistyki (0,24) i przemysł maszynowy wraz z usługami towarzyszącymi (0,34).
Poza lokalnym rynkiem pracy elektrownia jądrowa to także istotne korzyści z powodu wpływów podatkowych. Przykładowo, według symulacji Ministerstwa Energii z 2017 r. łączne dochody podatkowe z funkcjonowania przykładowej elektrowni jądrowej wybudowanej w Żarnowcu (3 bloki po 1200 MW) mogłyby przynieść rocznie 660 mln złotych (771 mln złotych według cen z 2021 r.).
W badaniach poparcia dla budowy elektrowni jądrowej w Polsce przeprowadzonych przez Ministerstwo Klimatu w listopadzie 2020 r. 62,5 proc. Polaków popierało budowę elektrowni jądrowej, a 31,5 proc. było przeciwnikami takiej inwestycji. Zwolennikami budowy elektrowni jądrowej są częściej osoby młodsze i mieszkańcy dużych miast. Zdecydowanie częściej za budową elektrowni jądrowej opowiadają się także mężczyźni (76 proc.) niż kobiety (48 proc.).
Spis treści 
Multimedia 
Kluczowe liczby (str. 4)
Udział źródeł energii w światowej energetyce (str. 11)
Powiązane artykuły 
