Ekonomiczne aspekty inwestycji jądrowych w Polsce – wpływ na biznes, rynek pracy i społeczności lokalne
Energetyka jądrowa w Polsce - jak może wpłynąć na polską gospodarkę i społeczeństwo?
Raport z dnia: 17/08/2022
W czerwcu 2022 roku IOŚ-PIB - Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy opublikował raport, który omawia możliwe kierunki transformacji w sektorze elektroenergetyki i ciepłownictwa systemowego w Polsce oraz w krajach UE. W ramach pracy przeanalizowano scenariusze istotne z punktu widzenia wyzwań jakie stoją przed Polską i krajami UE, uwzględniając ryzyka związane z zawirowaniami na rynkach paliw w obecnej sytuacji geopolitycznej.
Raport z dnia: 27/06/2022
15/11/2022
IOŚ-PIB - Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy
Igor Tatarewicz, Michał Lewarski, Sławomir Skwierz, Maciej Pyrka, Jakub Boratyński, Robert Jeszke, Jan Witajewski-Baltvilks, Monika Sekuła
60
polski
Copyright © 2022 Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB). Wszelkie
prawa zastrzeżone. Udzielono licencji na rzecz Unii Europejskiej (pod określonymi warunkami).
Postępująca dekarbonizacja polskiego sektora elektroenergetycznego, w perspektywie 2050 r., prowadzić będzie do jego kompletnego przemodelowania. Całkowitej zmianie ulegnie struktura mocy i produkcji energii elektrycznej. Polska na tle całej UE ma do wykonania jedno z najtrudniejszych zadań i cały proces jest ogromnym wyzwaniem, ze względu na duży udział paliw kopalnych, szczególnie węgla, w punkcie startowym procesu transformacji. Polska musi obniżyć wskaźnik emisji z poziomu ok. 0,65 tCO2/MWh (czyli około 2,5 krotnie wyższego niż średnia UE) do wartości bliskich zeru. Inne kluczowe wnioski z raportu na ten temat streszczono poniżej:
Transformacja energetyczna będzie zachodzić w dużej mierze dzięki postępującej elektryfikacji różnych gałęzi gospodarki. Wiąże się to ze wzrostem zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce z poziomu ok. 140 TWh w 2020 do 330-360 TWh w 2050 roku.
Modernizacja sektora energetyki stymulowana będzie szybko rosnącymi kosztami redukcji emisji.
Dominującymi technologiami w Polsce po transformacji energetyki staną się elektrownie wiatrowe i słoneczne. W scenariuszach zakładających wdrożenie pakietu„Fit for 55” optymalne byłoby zwiększenie udziału źródeł OZE w produkcji energii elektrycznej nawet do ok. 50% już w 2030 r. i do 70% lub więcej w perspektywie 2050 r.
Nie wszystkie procesy przemysłowe będzie można całkowicie zdekarbonizować. Energetyka jest jedną z tych gałęzi gospodarki, gdzie głęboka redukcja a nawet uzyskanie ujemnych emisji jest możliwe. W scenariuszach neutralności w 2050 r. bilans emisji w energetyce w całej UE osiąga poziom między -120 a -145 Mt CO2. W samej polskiej energetyce ujemne saldo wynosi ok. -15 Mt CO2 w 2050 r. (z różnicami pomiędzy scenariuszami na poziomie 2-3 Mt CO2).
Wyniki wszystkich scenariuszy pokazują także, że najszybszego wzrostu kosztów wytwarzania energii elektrycznej należy spodziewać się w najbliższej dekadzie. W scenariuszach zakładających wdrożenie pakietu „Fit for 55”, ze względu na zaostrzenie celu na 2030 r., może to oznaczać ponad 2-krotny wzrost kosztów wytwarzania już w okresie 2020-2030. Największy wzrost kosztów ma miejsce w scenariuszu zakładającym wysokie ceny paliw i ograniczenia w dostępności gazu ziemnego – w obliczu obecnego kryzysu ten scenariusz wydaje się jednocześnie bardzo prawdopodobny.
Zmiany struktury wytwarzania nie będą ograniczać się do rozwoju wyłącznie źródeł OZE o niestabilnym charakterze pracy. W nowym systemie energetycznym olbrzymia będzie rola elektrowni jądrowych, które są jednym z niewielu źródeł, zapewniających stabilne dostawy energii elektrycznej, bez emisji gazów cieplarnianych, po umiarkowanych kosztach. Ponadto, dostarczając dużej ilości energii w podstawie obciążenia, elektrownie jądrowe będą stwarzały warunki do wykorzystania nadwyżek produkcji OZE do produkcji wodoru, istotnie wpływając na stabilizację cen energii elektrycznej, jak i zwiększając potencjał zielonego wodoru.
Transformacja sektora ciepłownictwa sieciowego w Polsce będzie stanowiła ogromne wyzwanie, między innymi ze względu na ograniczone możliwości techniczne i finansowe przedsiębiorstw ciepłowniczych. Spośród technologii możliwych do zastosowania na szeroką skalę w ciepłownictwie, zapewniających stabilne dostawy ciepła bez emisji CO2 istotną rolę powinny odegrać jednostki na biomasę, biogaz oraz pompy ciepła. W dalszej perspektywie możliwe jest także wykorzystanie wodoru, choć wydaje się, że ze względu na koszty, to rozwiązanie będzie stosowane na ograniczoną skalę.
Lista skrótów
Najważniejsze wnioski:
Streszczenie
1. Wstęp
2. Rozpatrywane scenariusze
3. Modele zastosowane w analizie scenariuszy
4. Kluczowe założenia przyjęte w analizie
5. Wyniki obliczeń dla sektora energetycznego
5.1. Emisje CO2
5.2. Koszty emisji CO2
5.3. Zapotrzebowanie na energię elektryczną
5.6. Produkcja energii elektrycznej w różnych pasmach obciążenia
5.7. Produkcja ciepła sieciowego w analizowanych scenariuszach
5.8. Uśrednione koszty wytwarzania energii elektrycznej w analizowanych scenariuszach
5.9. Nakłady inwestycyjne
5.10. Wyniki makroekonomiczne
Bibliografia
Załącznik I
Opis zastosowanych narzędzi analitycznych
A. Model MEESA
B. Połączenie modelu MEESA z modelem ekonomicznym d-PLACE i modelami sektorowymi
C. Przekroje czasowe w modelu MEESA