Atlas skutków zjawisk ekstremalnych w Polsce
Zbiór zjawisk ekstremalnych w Polsce indukowanych zmianami klimatu
Raport z dnia: 22/12/2022
Podręcznik adaptacji dla miast pierwotnie został opracowany przez Ministerstwo Środowiska w 2015 roku, a jego aktualizacji dokonał Instytut Ochrony Środowiska. Miasta skupiają ponad 60% ludności Polski i generują przeważającą część dochodu narodowego, a jednocześnie są obszarami najbardziej wrażliwymi na zmiany klimatu. Jako, że miasta są przestrzenią skupiającą w sobie wiele kluczowych funkcji społecznych, politycznych, administracyjnych czy gospodarczych tak ważne jest stworzenie strategii działania przez włodarzy miast. Są to miejskie plany adaptacji do zmian klimatu (MPA), których opracowanie leży w gestii samorządów i administracji publicznej. Niniejszy poradnik stanowi zbiór wskazówek i rekomendacji do przygotowania MPA.
Raport z dnia: 28/09/2023
13/11/2023
IOŚ-PIB - Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy
Aktualizacja Podręcznika została opracowana przez Zespół: Małgorzata Hajto (redakcja), Małgorzata Bidłasik, Agnieszka Kuśmierz, Michał Marcinkowski, Izabela Potapowicz, Barbara Rajkowska, Anna Romańczak, Ewelina Siwiec.
110
polski
Najważniejsze wnioski
Miasta pełnią kluczową rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju, skupiając ponad 60% ludności Polski i generując większość dochodu narodowego. Miasta różnią się między sobą pod względem uwarunkowań geograficznych czy środowiskowych, ale także typem zabudowań, co powoduje, że są w różnym stopniu podatne na zmiany klimatu zarówno pod kątem globalnym jak i lokalnym. Dwoma kluczowymi zjawiskami na jakie należy zwrócić uwagę to fale upałów oraz ekstremalne zjawiska pogodowe – najczęściej w postaci gwałtownych opadów i następujących po nich podtopień.
Oba zjawiska już teraz są odczuwalne przez mieszkańców polskich miast. Wzrost częstości występowania fal upałów obserwuje się od lat dziewięćdziesiątych. Dotyczy to także wzrostu liczby nocy tropikalnych, czyli takich gdy minimalna temperatura jest wyższa niż 20 oC. Takie temperatury ze względu na gęstą zabudowę, dużą ilość powierzchni nieprzepuszczalnych, a także mniejszą ilość zieleni powoduje, że fale upałów są dotkliwsze niż w terenach pozamiejskich – tzw. Wyspy ciepła. Najczęściej dotyczą Polski zachodniej oraz środkowej.
Także w przypadku opadów nastąpiła ich zmiana. Choć średnia ilość opadów rocznych jest dość podobna to zdarzają się one rzadziej, ale za to w postaci intensywnych opadów dobowych powyżej 30 mm. W przypadku szczelnie zabudowanych miast doprowadza to do podtopień i powodzi, ponieważ infrastruktura nie jest w stanie przyjąć tak szybko nadmiarowej ilości wody. Oba zjawiska wpływają także na zmianę bilansu wodnego, co prowadzi do krótkiego czasu zalegania pokrywy śnieżnej, a także coraz dłuższych okresów suszy. Wyżej wymienione zjawiska prowadzą do nasilania erozji gleby, spadku bioróżnorodności, a nawet ofiar śmiertelnych wśród ludzi.
Wyżej wymienione zjawiska powodują, że miejska polityka adaptacyjna jest zmuszona do objęcia wielu zagadnień związanych z funkcjonowaniem miasta, tworzenia tzw. niebiesko-zielonej infrastruktury, wzrostu ochrony i bezpieczeństwa mieszkańców, a także ograniczeniach strat związanych ze skutkami zmian.
Spis treści Polskie miasta w warunkach zmian klimatu
1. Uwarunkowania opracowywania miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu
2. Proces adaptacji miasta do zmian klimatu
3. Opracowanie dokumentu MPA
4. Strategiczna ocena oddziaływania MPA na środowisko
5. Udział społeczeństwa w opracowaniu MPA
6. Finansowanie opracowania MPA
Multimedia 
Powiązane artykuły 
Raport porusza zmiany w strukturze energetycznej Polski, krajowe uwarunkowania dotyczące emisji gazów cieplarnianych oraz przedstawia działania w zakresie adaptacji do zmian klimatu.
Raport z dnia: 30/12/2022
