Zmiany klimatu i adaptacja do zmian klimatu w ocenach oddziaływania na środowisko.

Klimat i przedsięwzięcie wzajemnie mogą na siebie oddziaływać zarówno na poziomie lokalnym jak i globalnym. Oddziaływania na środowisko (w tym klimat) można podzielić na 3 kategorie: eksploatacje zasobów (woda, minerały, gleba), emisje (gazów, hałasu, wytwarzanie ścieków), zmiany struktur (stan wód, gleb, zagospodarowania terenu).

Oceniając oddziaływanie przedsięwzięcia na lokalny klimat należy uwzględnić jego składowe jak: termika (bilans radiacyjny, topoklimat, adwekcja ciepła), opady (opady konwekcyjne, zmiana ilości jąder kondensacji, modyfikacja reżimu spływu wód opadowych), warunki anemometryczne (przepływ mas powietrza, bariery aerodynamiczne).

Oceniając oddziaływanie klimatu na przedsięwzięcie należy brać pod uwagę: lokalizację, obiekty, infrastrukturę, procesy produkcyjne (technologiczne), a także samego człowieka.

Podatność na zmiany klimatu to stopień w jakim system jest (nie)zdolny do poradzenia sobie z negatywnymi skutkami zmian klimatu. Można ją podzielić na wrażliwość systemu oraz zdolności adaptacyjne. Oceniając wrażliwość systemu należy brać pod uwagę zarówno trwałą zmianę klimatu (wyższe temperatury czy poziom morza) jak i zakres zmienności klimatu (roczne fluktuacje).

OOŚ jest oceną prognostyczną, a więc z założenia obarczona pewnym stopniem niepewności. Należy jednak niepewność, niedostatek i luki wiedzy umieścić w OOŚ. Należy pamiętać, że scenariusze klimatyczne również są prawdopodobnym opisem klimatu. Część modeli ma wysoki czynnik prawdopodobieństwa jak wartości temperatury, prognozy krótkoterminowe w skali globalnej, jednak w przypadku elementów klimatu lokalnego należy zachować ostrożność w interpretacji wyników, dlatego aby ograniczyć zakres niepewności należy: bazować na rzetelnych bazach danych, korzystać z długich serii historycznych danych meteorologicznych i hydrologicznych, korzystać z różnych scenariuszów klimatycznych. Warto korzystać z studia przypadków, a więc używać doświadczeń z podobnych przedsięwzięć.

Należy pamiętać, że ze względu na wzajemność oddziaływań klimat powinien być rozpatrywany zarówno jako receptor (przedmiot oddziaływania przedsięwzięcia) jak i stresor (czynnik wpływający na przedsięwzięcie). Takie podejście wymaga szerokiego spojrzenia na charakterystykę i ocenę klimatu i możliwość identyfikacji oddziaływań.

Przyjęte jest generalne założenie, aby analizować czy zaplanowane przedsięwzięcie będzie funkcjonowało z uwzględnieniem celu neutralności klimatycznej, a więc przyczyniać się będzie do transformacji gospodarki na zeroemisyjną.

Ocena podatności jest wypadkową oceny wrażliwości, ale i potencjału adaptacyjnego, a więc sprawdzenie zasobów, które mogą zostać wykorzystane w celu przystosowania się do zmian. Kierując się wyborem opcji adaptacji należy uwzględnić takie kryteria jak: efektywność adaptacyjna (elastyczność, odporność), zrównoważenie (synergia, efektywność), możliwości wdrożenia (akceptowalność, brak barier).

1. Podręcznik do oceny oddziaływania na środowisko   https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C94966%2Cpodrecznik-do-oceny-oddzialywania-na-srodowisko.html  10/01/2023
2. • Jak się mają oceny oddziaływania na środowisko do zmian klimatu? Podręcznik IOŚ-PIB   https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/ios-pib-podrecznik-zmiany-klimatu-adaptacja-oceny-oddzialywania-na-srodowisko-12877.html  30/01/2023
3. Podręcznik do oceny oddziaływania na środowisko   https://www.jaknapisac.com/podrecznik-do-oceny-oddzialywania-na-srodowisko/  10/01/2023