Ekonomiczne aspekty inwestycji jądrowych w Polsce – wpływ na biznes, rynek pracy i społeczności lokalne
Energetyka jądrowa w Polsce - jak może wpłynąć na polską gospodarkę i społeczeństwo?
Raport z dnia: 17/08/2022
Niniejsza publikacja została opracowana przez Fundację Instrat na zlecenie Stowarzyszenia Energia Miast. Skierowana jest do samorządowców, aktywistów miejskich, urzędników oraz obywateli zainteresowanych wprowadzeniem zmian w swoim środowisku lokalnym. Raport podzielony został na 3 rozdziały, w których autorzy badają trendy oraz zagrożenia dla transformacji energetycznej wynikające z krajowych strategii oraz otoczenia legislacyjnego, przybliżają 10 studiów przypadku oraz prezentują mapę drogową niezbędną do przeprowadzenia wymaganych zmian. W ramach analizy poruszone zostają tematy związane z lądowymi farmami wiatrowymi, fotowoltaiką, elektromobilnością, ciepłownictwem i biomasą czy gospodarką obiegu zamkniętego. Celem niniejszej publikacji jest zarówno zwrócić uwagę na bariery stojące na drodze transformacji jak i zainspirować zrealizowanymi sukcesami.
Raport z dnia: 09/09/2019
31/01/2023
Michał Hetmański, Bartłomiej Kupiec, Jan J. Zygmuntowski
95
Opublikowany w 2019 roku raport porusza kwestię transformacji energetycznej zarówno w kontekście krajowych strategii oraz otoczenia legislacyjnego w celu wskazania szans, zagrożeń oraz trendów jakie związane są z tą kluczową dziedziną. Jednocześnie przedstawia kilka przykładów, w których mimo różnego typu wyzwań udało się już wprowadzić niezbędne rozwiązania zmierzające do zmniejszenia emisyjności polskiej energetyki.
Autorzy we wstępie raportu poddają analizie 2 dokumenty opracowane przez polski rząd – „Projekt Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku” oraz „Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021 – 2030”, a także ustawy o Prawie energetycznym, OZE oraz elektromobilności i paliwach alternatywnych. Z analizy autorzy wnioskują, że Polska nie jest odpowiednio przygotowana do przeprowadzenia transformacji energetycznej na poziomie systemowym.
W przypadku „Projektu Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku” wskazują brak zgodności z światowymi trendami, dyskryminację lądowej energetyki wiatrowej oraz pominięcie roli samorządów w opracowywaniu strategii. W przypadku „Krajowego planu […]” autorzy stwierdzają, że cel OZE odbiega od unijnej polityki i jest o 10% niższy. Zarzuca się także inwestycje w nowe elektrownie węglowe po 2025 roku, co oznaczałoby spowolnienie koniecznej dekarbonizacji gospodarki. W kontekście wspomnianej dekarbonizacji dokument nie porusza także kwestii przeprowadzenia jej w sposób sprawiedliwy społecznie, co odbije się m.in. na terenach Górnego Śląska.
Autorzy zestawiają trendy rozwojowe i zagrożenia oraz sprawdzają potencjał w poszczególnych obszarach transformacji. Na plus należy wymienić m.in. działania w obszarze elektromobilności, w ramach którego pozyskano duże środki na finansowanie transportu zbiorowego i dofinansowanie zakupu prywatnych aut czy pracy nad morskimi farmami wiatrowymi jako jednego ze strategicznych źródeł energii w przyszłości. Bardzo nisko oceniany jest obszar związany z wiatrakami na lądzie, głównie przez zasadę 10H blokującą drastycznie powstawanie nowych inwestycji czy wspomniana wcześniej sprawiedliwa społecznie dekarbonizacja w ramach której nie opracowano strategii restrukturyzacji regionu Górnego Śląska i braku dostatecznych środków na programy przekwalifikowania pracowników sektora węglowego.
W ramach przedstawionych studiów przypadku poruszane są 3 wymiary, jakie zdaniem autorów powinny cechować Zielony Renesans – energetyka rozproszona z dużym zaangażowaniem podmiotów gospodarczych i samorządów, energetyka innowacyjna jako oparta o wiedzę i know-how, a nie wdrażanie importowanych technologii oraz energetyka sprawiedliwa redukująca ubóstwo energetyczne i zapewniająca bezpieczeństwo długoterminowe.
Na koniec autorzy przedstawiają dziesięć rekomendacji regulacyjnych w oparciu o wcześniej poruszone obszary. Proponowana jest m.in. liberalizacja zasady 10H regulująca odległość wiatraków od zabudowy mieszkalnej, poszerzenie ustawy o elektromobilności (głównie tzw. Carsharing), zmiany administracyjne dla budowy sieci ciepłowniczych czy zwolnienie z podatku od nieruchomości instalacji fotowoltaicznych.