Thinking the future of food safety. A foresight report

W tej publikacji program FAO Food Safety Foresight zawiera przegląd głównych światowych czynników i trendów, opisując ich konsekwencje w szczególności dla bezpieczeństwa żywności oraz dla systemów rolno-spożywczych. Różne zgłaszane czynniki i trendy obejmują między innymi zmianę klimatu, zmieniające się zachowania i preferencje konsumentów, nowe źródła żywności i systemy produkcji, postęp technologiczny, mikrobiom, gospodarkę o obiegu zamkniętym czy fałszowanie żywności. Wczesna identyfikacja i ocena czynników i trendów sprzyja planowaniu strategicznemu i gotowości do wykorzystania pojawiających się możliwości i sprostania wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa żywności.

Rosnąca świadomość na temat niekorzystnego wpływu produkcji żywności na środowisko, skutki zmiany klimatu i wzrost liczby ludności to czynniki, które nie tylko napędzają innowację, ale także ukształtują nasz przyszły krajobraz rolno-spożywczy oraz wpłyną na preferencję konsumentów i zmiany w naszych dietach. Nowe źródła pożywienia (takie jak owady, wodorosty), nowe systemy produkcji żywności (tzw. mięso wyprodukowane z komórek in vitro) zyskują globalne zainteresowanie konsumentów, aby jednocześnie zadbać o ludzkie zdrowie jak i zrealizować cele planetarne.

Opracowanie niezbędnych zabezpieczeń regulacyjnych tego szybko rozwijającego się sektora spożywczego będzie miało implikację dla bezpieczeństwa i pomoże ustanowić niezbędne wytyczne i standardy potrzebne do tego, aby w pełni wykorzystać potencjał tego sektora.

Jednym z kluczowych czynników, które wpłyną na bezpieczeństwo żywnościowe są zmiany klimatu. Wzrost temperatur, zmiany wzorców opadów, większa częstotliwość ekstremów pogodowych zakłócą możliwości wyprodukowania wystarczającej ilości pożywnej żywności do wyżywienia rosnącej globalnej populacji.

Działaniami, które mogą pomóc rozwiązać kwestię zapewnienia wystarczającej ilości pokarmu są m.in.:

Hodowla owadów jadalnych, zarówno jako żywność dla ludzi jak i pasz dla zwierząt. Cieszy się dużym zainteresowaniem na całym świecie dzięki potencjalnie licznym składnikom odżywczym oraz korzyściami środowiskowymi i ekonomicznymi. Rośnie również produkcja wodorostów czy glonów, zwłaszcza na morzu w zintegrowanych hodowlach, które łączą produkcję wodorostów z innymi organizmami np. hodowlą skorupiaków.

Ponieważ diety konsumentów powoli zmieniają się, obejmując mniej produktów żywnościowych pochodzenia zwierzęcego, na rzecz rosnącej popularności roślinnych alternatyw dla produktów pochodzenia zwierzęcego (mięso, nabiał, jajka i owoce morza).

Komórkowa technologia produkcji żywności, czyli mięso hodowane in vitro to rozwijający się obszar w oparciu o różne metody produkcji jest już na wystarczająco dojrzałym etapie, aby scharakteryzować i zainicjować produkcję wielkoskalową.

Kilka różnych typów gospodarstw miejskich o różnej skali wielkości i zaawansowania od prostych systemów podwórkowych, przez farmy społecznościowe do innowacyjnego podejścia do rolnictwa pionowego (systemy hydroponiczne, akwaponiczne lub aeroponiczne).

Promowana jest koncepcja gospodarki o obiegu zamkniętym mająca rozwiać obawy dotyczące zrównoważenia środowiskowego produkcji żywności czy wyczerpywania się zasobów naturalnych. W przeciwieństwie do koncepcji liniowej, gospodarka cyrkularna kładzie nacisk na podejście systemowe i obejmuje działania i procesy ukierunkowane na zrównoważoną gospodarkę materiałami w ramach zamkniętego układu pętli.