2023 Forest Declaration Assessment: Off track and falling behind

Forest Declaration Assessment to kompleksowa analiza podzielona na cztery główne rozdziały – nadrzędne cele leśne, zrównoważona produkcja i rozwój, finansowanie oraz zarządzanie lasami, a także 7 studiów przypadków krajów połączonych z zestawem zaleceń. Tegoroczny raport stwierdza, że wymagana jest radykalna transformacja ścieżek rozwoju, przepływów finansowych oraz skuteczności i egzekwowania zarządzeń, aby zmienić trajektorię świata w celu osiągnięcia celów leśnych na 2030 rok.

Kilka regionów na świecie nadal traci lasy w alarmującym tempie. Są to m.in. nietropikalna i tropikalna Ameryka Łacińska, nietropikalna Afryka, a także lasy borealne i umiarkowane w Ameryce Północnej i Europie, a także lasy borealne i umiarkowane w Ameryce Północnej i Europie. Kompleksowe dane na temat degradacji lasów, zwłaszcza w wielu północnych regionach, pozostają niewystarczające, aby odpowiednio ocenić postęp i poinformować o potrzebnych działaniach. Stan na 2022 rok wskazuje, że poziom wylesiania był o 21% (dla leśnictwa ogólnie) oraz 33% (dla pierwotnych lasów tropikalnych) wyższy niż wymagany, aby wyeliminować wylesianie do 2030 roku. Warto jednak wskazać, że w ponad 50 krajach jesteśmy na dobrej drodze do wyeliminowania wylesiania do 2030 roku. Najlepszymi na tej drodze są Indonezja oraz Malezja, które już teraz osiągnęły trwałe ograniczenia wylesiania. Zresztą tropikalna Azja jest jedynym regionem, który jest bliski osiągnięcia zerowego wylesiania brutto.

Należy jednak pamiętać, że sukcesy jednego kraju nie zakryją problemów innych regionów i światowe gospodarki oparte o konsumpcje naturalnych zasobów już w tym momencie zdestabilizowały 6 z 9 granic planetarnych odpowiedzialnych za system podtrzymywania życia na Ziemi. W skali globalnej zaledwie 2,2 mld dolarów środków publicznych przeznaczane jest co roku na lasy – to mniej niż koszt wybudowania dwóch stadionów piłkarskich – stadion Tottenham Hotspur w Londynie (1,1 mld $) oraz Camp Nou w Barcelonie (1,6 mld $). Wg. szacunków autorów raportu środki finansowe potrzebne na realizację celów ograniczenia wylesiania wynosi 460 miliardów rocznie, co jest drastycznie wyższą kwotą niż dotychczas wspomniane 2,2 mld dolarów. Forest 500 szacuje, że prywatne instytucje finansowe przekazały 6,1 bln dolarów firmom najbardziej narażonym na ryzyko wylesiania poprzez produkcję towarów rolnych. Pomimo wielu ambitnych zobowiązań, wiele firm i rządów podjęło ograniczone wysiłki na rzecz realizacji celów związanych z lasami.

Zaledwie 18 krajów raportuje swoje starania, a emisje brutto związane z wylesianiem wzrosły o 6% w stosunku do 2021 roku i wynoszą już 4 mld ton ekwiwalentu CO2. Pozytywną wiadomością jest fakt, że w ciągu ostatnich czterech lat wzrósł wykładniczo poziom odrastania lasów na wylesionych obszarach tropikalnych, demonstrując ogromną zdolność lasów do regeneracji, jednak powrót warunków ekologicznych charakteryzujących dojrzałe lasy może zająć dziesięciolecia. Bioróżnorodność związana z habitatami leśnymi spadła o 79% w porównaniu do średniej z lat 1970-2018.

Globalny zasięg obszarów chronionych stale wzrasta od 2010 roku i kraje takie jak Brazylia, Togo, Chiny, Stany Zjednoczone i Chile podejmują działania w celu rozszerzenia obszarów chronionych. Równocześnie kraje takie jak Indie i Kanada dążą do zniesienia ochrony dla dużych obszarów leśnych. Od 2017 roku dwukrotnie wzrosła liczba spraw oraz sporów sądowych mających na celu ochronę lasów i praw rdzennej ludności.