WRÓĆ DO LISTY

Global Assessment Report on Biodiversity and Ecosystem Services

IPBES Raport

Niniejszy raport stanowi krytyczną ocenę, pierwszą w historii przeprowadzoną przez organ międzyrządowy, dotyczącą stanu i tendencji w świecie świata przyrody, społecznych implikacji tych tendencji, ich bezpośrednich i pośrednich przyczyn oraz działań, które można jeszcze podjąć, aby zapewnić wszystkim lepszą przyszłość. Te złożone powiązania zostały ocenione przy użyciu prostych, ale bardzo inkluzywnych ram, które powinny trafić do szerokiego grona interesariuszy, ponieważ uwzględniają one różne światopoglądy, wartości i systemy wiedzy.

Autor/ka opracowania: Marcin Osuch

Raport z dnia: 04/06/2019


Data umieszczenia w bazie

30/04/2023

Instytucja

IPBES

Autorstwo

Zespół zadaniowy IPBES

Liczba stron

1082

Język raportu

angielski

Tagi
Zasady korzystania

Copyright © 2019, Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES)

This publication may be reproduced in whole or in part and in any form
for educational or non-profit services without special permission from the
copyright holder, provided acknowledgement of the source is made. The
IPBES secretariat would appreciate receiving a copy of any publication
that uses this publication as a source. No use of this publication may be
made for resale or any other commercial purpose whatsoever without
prior permission in writing from the IPBES secretariat

flag Najważniejsze wnioski
arrow down arrow up


zrozumienia różnorodności biologicznej i ekosystemów, a także ich znaczenia dla jakości życia każdego człowieka. Obecnie lepiej rozumiemy również, które polityki, praktyki, technologie i zachowania mogą najlepiej prowadzić do ochrony i zrównoważonego wykorzystania różnorodności biologicznej oraz osiągnięcia wielu Celów Zrównoważonego Rozwoju, celów Aichi w zakresie różnorodności biologicznej i Porozumienia Paryskiego w sprawie zmiany klimatu.

Oto kilka kluczowych przesłanek z raportu.

Przyroda na większości globu została obecnie znacznie zmieniona przez wiele czynników ludzkich, przy czym większość wskaźników ekosystemów i bioróżnorodności wykazuje gwałtowny spadek. 75% powierzchni ziemi jest znacznie zmieniona, 66% obszaru oceanu doświadcza coraz większych skutków oddziaływań, a ponad 85% terenów podmokłych zostało utracone. Chociaż tempo utraty lasów uległo spowolnieniu w skali globalnej od 2000 roku, jest to nierównomiernie rozłożone w przestrzeni. W dużej części tropików bardzo zróżnicowanych pod kątem biologicznym, 32 miliony hektarów lasów pierwotnych lub odbudowujących się zostało utraconych w latach 2010-2015.

Tempo globalnych zmian w przyrodzie w ciągu ostatnich 50 lat jest bezprecedensowe w historii ludzkości. Bezpośrednimi czynnikami zmian w przyrodzie o największym globalnym wpływie są: zmiany w użytkowaniu ziemi i mórz, bezpośrednia eksploatacja organizmów, zmiany klimatu, zanieczyszczenia oraz inwazja gatunków obcych.

Zmiany klimatyczne są bezpośrednim czynnikiem, który coraz bardziej pogłębia wpływ innych czynników na przyrodę i dobrobyt człowieka. Częstotliwość i intensywność ekstremalnych zjawisk pogodowych, a także pożarów, powodzi i susz, jakie mogą one przynieść, wzrosły w ciągu ostatnich 50 lat, podczas gdy średni globalny poziom morza podniósł się o 16-21 cm od 1900 r., a w ciągu ostatnich dwóch dekad o ponad 3 mm rocznie. Zmiany te przyczyniły się do szerokiego wpływu na wiele aspektów różnorodności biologicznej, w tym rozmieszczenie gatunków, fenologii, dynamiki populacji, struktury społeczności i funkcji ekosystemu. Nawet w przypadku globalnego ocieplenia o 1,5°C do 2°C przewiduje się, że większość zasięgów gatunków lądowych zmniejszy się dramatycznie. Zmiany zasięgów mogą negatywnie wpłynąć na zdolność lądowych obszarów chronionych do ochrony gatunków i zwiększają ryzyko globalnego wymierania. Na przykład synteza wielu badań szacuje, że frakcja gatunków zagrożonych wyginięciem związanym z klimatem wynosi 5% przy 2°C i wzrasta do 16% przy ociepleniu o 4,3°C.

Człowiek jest dominującym globalnym czynnikiem wpływającym na życie na Ziemi i spowodował załamanie naturalnych ekosystemów lądowych, słodkowodnych i morskich. Globalne tempo wymierania gatunków jest już co najmniej dziesiątki do setek razy wyższe niż średnie tempo w ciągu ostatnich 10 milionów lat i przyspiesza. Zmiany w różnorodności gatunków wywołane przez człowieka w lokalnych społecznościach ekologicznych są bardzo zróżnicowane, w zależności od równowagi netto między utratą gatunków, a napływem gatunków obcych, odpornych na zakłócenia, innych gatunków przystosowanych do życia w środowisku naturalnym lub gatunków migrujących przez klimat.

spis tresci Spis treści
arrow down arrow up


  • Przedmowa 
  • Słowa od partnerów 
  • Podziękowania 
  • Najważniejsze informacje  
  • Przyroda i jej istotny wpływ na życie ludzi 
  • Bezpośrednie i pośrednie czynniki napędzające zmiany  
  • Cele w zakresie ochrony i zrównoważonego wykorzystania przyrody oraz osiągnięcia zrównoważonego rozwoju 
  • Przyroda może być chroniona, odnawiana i wykorzystywana w sposób zrównoważony 
  • Wstęp  
  • Przyroda i jej istotny wpływ na życie ludzi 
  • Bezpośrednie i pośrednie czynniki napędzające zmiany  
  • Cele w zakresie ochrony i zrównoważonego wykorzystania przyrody oraz osiągnięcia zrównoważonego rozwoju 
  • Przyroda może być chroniona, odnawiana i wykorzystywana w sposób zrównoważony 

 

multimedia Multimedia
arrow down arrow up


Negatywne przykłady zmian w bioróżnorodności (str. 29)

Które gatunki zwierząt są najbardziej narażone na wymarcie? (str. 30)


related

Powiązane materiały w bazie