Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability
Kluczowy raport klimatyczny dot. wpływu na ekosystem, bioróżnorodność i społeczności ludzkie
Raport z dnia: 28/02/2022
Opublikowany 19 października 2021 roku raport World Resource Institute (WRI) koncentruje się na wyzwaniach, przed którymi stoją miasta, by stać się bardziej zrównoważone i egalitarne. Badanie wymienia siedem kierunków transformacji, które umożliwiają ewolucję miast w ten sposób. Jak wskazują autorzy analizy, miasta wytwarzają ponad 80 proc. globalnego PKB, ale także emitują 70 proc. światowych emisji gazów cieplarnianych. Przy tym, większość miast pozostaje na ścieżce nierównego, niebezpiecznego, zanieczyszczającego wzrostu, powielając niekorzystne praktyki w swoim rozwoju. Raport wskazuje konieczność szybkiego przekształcenia miast na całym świecie, tak by zatrzymać wzrost nierówności wśród ich mieszkańców. Infrastruktura miejska nie nadąża za tempem wzrostu liczby mieszkańców, co oznacza, że wiele z nich już dziś mierzy się z wyzwaniem zaspokojenia podstawowych potrzeb ludzi. Ponadto wyzwania związane ze zmianami klimatu w coraz większym stopniu stają się wyzwaniami rozwojowymi dla miast. Według WRI zrównoważona przyszłość zależy od tego, czy miasta będą w stanie się przekształcić i skutecznie odpowiedzieć na te problemy. Potrzebujemy radykalnych zmian w sposobie, w jaki wykorzystujemy energię, produkujemy żywność, gospodarujemy gruntami i mieszkamy w miastach. Musimy także znacznie więcej inwestować w budowanie odporności na wyzwania ekologiczne.
Raport z dnia: 19/10/2021
13/11/2022
Anjali Mahendra, Robin King, Jillian Du, Ani Dasgupta, Victoria A. Beard, Achilles Kallergis, Kathleen Schalch
224
angielski
Raport WRI prezentuje siedem kluczowych przemian urbanistycznych, które są potrzebne w obszarach infrastruktury, projektowania i wykonania, świadczenia usług, zbierania danych, zatrudnienia w mieście, finansów, gospodarowania ziemią i zarządzania miastem. Zmianę transformacyjną WSI definiuje jako trwałą zmianę, która poprawia dostęp do usług i możliwości miejskich przy jednoczesnej poprawie praktyk instytucjonalnych i wyników w wielu sektorach miejskich i trwały w całej administracji politycznej.
Badania WRI ujawniają ogromną przepaść między dostępem do usług dostępnych dla większości mieszkańców miast i tych dostępnych dla nielicznych uprzywilejowanych. Do 70 procent (a w niektórych przypadkach więcej) ludności miejskiej na globalnym Południu ma niedostateczny dostęp do miejskiej infrastruktury. Ci ludzie muszą polegać na nieformalnych lub alternatywnych rozwiązaniach w zakresie dostępu do mieszkania, wody, sanitariatów, transportu i energii. Te nierówności to zmarnowany czas, zasoby, degradacja środowiska, zagrożenia dla zdrowia i dalsze pogłębianie nierówności. Zmuszają ludzi do polegania na nieuregulowanych rynkach, które mogą być nielegalne, kosztowne, niebezpieczne lub nakładać duże obciążenia na środowisko, jednostki i całe społeczeństwa.
Kluczowe wnioski diagnozujące problemy i wyzwania, z którymi będą mierzyć się miasta w przyszłości to:
Tempo i skala dzisiejszej urbanizacji jest bezprecedensowa, a rozwój miast przesunął się do krajów o niskich i średnich dochodach. Światowa populacja miejska ma wzrosnąć o 2,5 miliarda ludzi do 2050 roku, z prawie 90 proc. wzrostem w Afryce i Azji.
Na całym świecie ponad 1,2 miliarda ludzi — czyli jeden na trzech mieszkańców miast — ma niewystarczający dostęp do podstawowych usług miejskich (mieszkania dobrej jakości,
transport, woda, kanalizacja i energia). Niwelowanie „podziału usług miejskich” może
przynieść kaskadowe korzyści całemu miastu i uruchomić zmiany transformacyjne w całym mieście.
Nierówności zwykle mierzy się za pomocą analizy różnic w dochodach, ale to tylko jeden wymiar problemu. Nierówny dostęp do podstawowej infrastruktury i usług może mieć znacznie większy wpływ na życie, dostępność środków do życia i długoterminowe perspektywy niż różnice w zarobkach. Mieszkańcy pozbawieni tych podstawowych usług nie tylko tracą dostęp do możliwości poprawy swojej sytuacji życiowej. Zaniedbane części miast to także ogniska chorób, a także obszary narażone na zagrożenia, jak wstrząsy gospodarcze, degradacja środowiska czy klęski żywiołowe.
Globalne Południe pełne jest niedofinansowanych miast, które rosną szybko i chaotycznie, gdzie liczni mieszkańcy żyją w budowanych “na dziko” osiedlach i są nieformalnie zatrudnieni. Przykładowo, to prawie 90 procent siły roboczej w krajach urbanizujących się, jak Kenia i Indie.
Historyczny związek między urbanizacją a wzrostem dobrobytu się kończy. Kiedyś rozwijające się gospodarki miast pomagały sfinansować inwestycje potrzebne do rozwiązywania problemów miejskich. Ale dzisiaj najszybciej rozwijające się miasta
borykają się z licznymi problemami i często mają najmniej zasobów, aby sobie z nimi poradzić. Brakuje im dochodów potrzebnych do budowy lepszej infrastruktury i poprawy dostępu do usług, co utrudnia przyciąganie inwestycji i pobudzanie wzrostu gospodarczego
Około 29 procent wszystkich mieszkańców miast mieszkańców na całym świecie żyje w nieformalnych osiedlach lub slumsach—a liczbę tę uważa się za poważne niedoszacowanie.
W wielu miastach decydenci nie są odpowiednio przygotowani do radzenia sobie z tą formą urbanizacji oraz nieformalnym zatrudnieniem w konstruktywny sposób. Dotyka to przede wszystkim pracujących kobiet, które w większym wymiarze są w ten sposób zatrudnione.
Degradacja środowiska i zmiany klimatu są również związane z problemami miejskimi. Nieplanowane, rozległe zabudowa bez podstawowej infrastruktury prowadzi do wykorzystywania lasów i innych surowców naturalnych w celach opałowych, długotrwałego tkwienia w korkach i niekontrolowanego odprowadzania ścieków. Wartościowe zasoby naturalne są trwonione, wzrasta też zanieczyszczenie powietrza i wody, oraz zagrożenie dla zdrowia mieszkańców.
Jeśli obecne trendy się utrzymają, miasta globalnego Południa będą generować ponad połowę globalnych emisji dwutlenku węgla w miastach do 2050 r. Ponadto ich populacje będą musiały stawić czoła najpoważniejszym zagrożeniom środowiskowym i skutkom zmian klimatu. Nisko położone i przybrzeżne miasta, zwłaszcza w Afryce i Azji, zostaną zalane wskutek wzrostu poziomu mórz. W tych miastach duże nieformalne osiedla są najbardziej narażone na te zagrożenia. Znaczna część infrastruktury nie została jeszcze tam zbudowana, więc możliwa jest adaptacja i bardziej zrównoważony rozwój, jeśli działania zostaną podjęte teraz.
Potrzebne jest nowe podejście do zmian transformacyjnych miast odchodzące od krótkotrwałych, fragmentarycznych rozwiązań. Istotą proponowanych zmian w rozwoju miast to postawienie większej liczby mieszkańców w centrum uwagi. Ważnym sposobem na osiągnięcie tego jest stosowanie jako miernika sukcesu rozwojowego np. długości i jakości życia, a nie jedynie poziomu dochodów lub emisji dwutlenku węgla.
Rozwiązania transformacyjne nie mogą opierać się jedynie na przekazaniu większych pieniędzy na infrastrukturę i inwestycje, jeśli nie udaje im się odpowiedzieć na istniejące nierówności, o których mowa powyżej. Warto jednak pamiętać, że inwestycje zmniejszające nierówności mogą nieść korzyści na wielu poziomach. Na przykład każdy dolar zainwestowany w wodę i urządzenia sanitarne generuje od 4 do 34 dolarów zysku, dzięki oszczędności czasu i poprawie zdrowia oraz podnoszeniu produktywności. Z kolei poprawa jakości transportu dla całej populacji niedostatecznie obsłużonych to wzrost bezpieczeństwa, oszczędność czasu, zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza oraz wspiera zatrudnienie i rozwoju gospodarczego.
Przedmowa
Podsumowanie
Część I: Kontekst: kryzys nierówności w urbanizującym się świecie
Rozdział 1. Miasta, których potrzebujemy
Rozdział 2. Realia współczesnej urbanizacji na Globalnym Południu
Część II: Nowe podejście do transformacyjnych zmian w oparciu o sposób, w jaki ludzie doświadczają miasta
Rozdział 3. Dlaczego dostęp do usług miejskich ma znaczenie
Rozdział 4. Kaskadowe korzyści z odejścia od ekonomicznego podziału usług miejskich
Część III: Siedem przemian na rzecz bardziej egalitarnych, dobrze prosperujących i zrównoważonych miast
Rozdział 5. Podejście kładące nacisk na siedem międzysektorowych transformacji
Rozdział 6. Transformacja 1: Projektowanie infrastruktury i wykonanie — priorytet dla wrażliwych odbiorców
Rozdział 7. Transformacja 2: Modele świadczenia usług — partnerstwo z dostawcami usług alternatywnych
Rozdział 8. Transformacja 3: Praktyki gromadzenia danych — ulepszanie jakości danych poprzez zaangażowanie lokalnej społeczności
Rozdział 9. Transformacja 4: Nieformalne zatrudnienie w miastach — dostrzeganie i wspieranie nieformalnych pracowników
Rozdział 10. Transformacja 5: Finansowanie i dotacje — innowacyjne zwiększanie funduszy inwestycyjnych i celowych
Rozdział 11. Transformacja 6: Zarządzanie gruntami miejskimi —promowanie przejrzystości i zintegrowanego planowania przestrzennego
Rozdział 12. Transformacja 7: Zarządzanie i instytucje —tworzenie zróżnicowanych koalicji i sojuszy
Część IV: Wizja bardziej równych miast wymaga pilnego działania
Rozdział 13. Zakończenie
Skróty
Przypisy końcowe
Bibliografia
Podziękowanie
Informacje o tym raporcie WRI
Podział miast ze względu na przychód (str. 15)
Siedem kroków do osiągnięcia bardziej zrównoważonych miast