Global Forest Goals Report 2021

Według raportu świat poczynił postępy w kluczowych obszarach, takich jak zwiększanie globalnej powierzchni lasów poprzez zalesianie i odtwarzanie ekosystemów leśnych. Jednak w ich osiągnięciu przeszkodzić może ogólne pogorszenie stanu środowiska naturalnego, w tym degradacja gruntów, szkodniki i gatunki inwazyjne, pożary, burze i susze. Rosnące ubóstwo na obszarach wiejskich, bezrobocie i wzrost liczby ludności w połączeniu z większą konkurencją o ziemię z innymi sektorami, w tym rolnictwem i urbanizacją, również wywierają rosnącą presję na lasy. Rosną także obawy, że globalna recesja po pandemii, może ostatecznie doprowadzić do ograniczenia międzynarodowego publicznego finansowania lasów. Na szczeblu regionalnym pandemia już stwarza wyzwania w zakresie finansowania lasów.

Inne ważne wnioski z raportu to:

Lasy stanowią ważną odpowiedź na zmiany klimatu. Ich ochrona przywróci bioróżnorodność i pomoże chronić nas przed przyszłymi epidemiami. Zdrowe lasy zapewnią również czyste powietrze, słodką wodę, schronienie i żywność.

Lasy mogą przyczynić się do zwiększenia zatrudnienia, zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych, bezpieczeństwa żywnościowego i sieci bezpieczeństwa socjalnego. Mogą również chronić bioróżnorodność i wspomóc działania na rzecz łagodzenia i adaptacji do zmian klimatu. Ochrona i przywracanie lasów należą do działań środowiskowych, które mogą zmniejszyć ryzyko pojawienia się nowych chorób odzwierzęcych.

Raport przytacza badania, które wskazują, że pandemia naraziła populacje zależne od lasów na większe ryzyko utraty pracy, zmniejszenia dochodów czy ograniczonego dostępu do rynków i informacji. To spowodowało zwiększoną presję człowieka na lasy. Wiele społeczności lokalnych, a także powracających migrantów i pracowników miejskich, wycofało się w głąb lasów w poszukiwaniu pożywienia, paliwa, schronienia i ochrony przed ryzykiem COVID-19.

Wkład lasów w bezpieczeństwo żywnościowe ludzi i dawane przez nie korzyści społeczno-gospodarcze są często niedoceniane. Często prowadzi to do niedoceniania roli zrównoważonej gospodarki leśnej w realizacji szerszych celów rozwojowych.

Skutki pandemii są połączone z eskalacją skutków zmian klimatycznych i kryzysu bioróżnorodności – globalnych sytuacji kryzysowych mających poważne konsekwencje dla ekosystemów leśnych. Według nowych danych obecnie nawet milion gatunków jest zagrożonych wyginięciem, a między 1980 a 2000 roku utraciliśmy 100 milionów hektarów lasów tropikalnych (IPBES).

Lasy zajmują obecnie 31 proc. światowej powierzchni lądów. W latach 2010-2020 powierzchnia lasów na świecie zmniejszyła się o 1,2 proc., zwłaszcza w Afryce i Ameryce Południowej. Jednak od 1990 roku, Azja, Europa i Oceania odnotowały wzrost powierzchni lasów netto o 1,1 proc. w latach 2010–2020.

Ekosystemy leśne to najlepsze lądowe narzędzia do pochłaniania dwutlenku węgla. Absorbują co roku około 2 miliardy ton CO2.

W latach 2015–2020 wylesianie oszacowano na 10,2 mln hektarów (ha) rocznie. Było to mniej niż we wcześniejszych okresach. W tym samym pięcioletnim okresie całkowity wzrost obszaru lasów poprzez zalesianie lub naturalną ekspansję wyniósł 4,7 miliona ha rocznie, przy czym największą ekspansję odnotowała Azja.

Dane wskazują, że Azja, Europa i Oceania są na dobrej drodze do zwiększenia powierzchni lasów o 3 proc. w latach 2015-2030. Jednak Afryka i Ameryka Południowa nadal traci powierzchnię leśną, choć w wolniejszym tempie niż w przeszłości.

Powierzchnia lasów chronionych wzrosła na całym świecie o około trzy miliony ha rocznie w latach 2010-2020. Afryka, Azja i Ameryka Południowa przekroczyły już Cel Aichi (przyjęty podczas COP10 umowa międzynarodowa określająca ramowe działania na rzecz poprawy globalnej różnorodności biologicznej) w obszarze ochrony lasów.

Wartość usług ekosystemowych utraconych w wyniku nielegalnego pozyskiwania drewna i degradacji lasów, może sięgać milionów dolarów rocznie. Potencjalna wartość tych strat była jeszcze wyższa, gdyby uwzględniono wartość usług ekosystemowych, które nie były obecnie wyceniane przez rynek, takich jak składowanie dwutlenku węgla, ochrona bioróżnorodności, filtracja wody i retencja przeciwpowodziowa.

Wartość rynkowa strat z nielegalnego pozyskiwania drewna na całym świecie może wynosić ponad 10 miliardów dolarów rocznie. Wzmocnienie krajowych i lokalnych władz leśnych oraz zwalczanie nielegalnego pozyskiwania drewna i związanego z nim handlu to ważny środek zaradczy na te straty.

Potrzeby finansowe na rzecz stworzenia globalnej, zrównoważonej gospodarki leśnej wahają się od 70 do 160 miliardów dolarów rocznie. Finansowanie lasów pozostaje znacznie poniżej tego, co potrzebne do osiągnięcia globalnych celów leśnych, zwłaszcza w krajach rozwijających się.

Brak norm i porównywalnych danych statystycznych jest wyzwaniem dla skutecznej ochrony lasów. W niektórych krajach tradycyjne dane z inwentaryzacji lasów nie są wystarczające do realizacji celów zrównoważonego zarządzania lasami, ponieważ skupiają się głównie na podaży i dostępności drewna. Brakuje np. danych związanych z bioróżnorodnością i zagrożonymi gatunkami.

Kompleksowe monitorowanie, ocena i raportowanie dot. lasów jest niezbędne dla świadomego i opartego na dowodach podejmowania decyzji. Dane mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia, w jaki sposób lasy przyczyniają się do ochrony klimatu i ekosystemów, ograniczania ubóstwa, zdrowia i dobrego samopoczucia oraz zrównoważonego rozwoju.

1. The Global Forest Goals Report 2021: UN Report   https://www.insightsonindia.com/2021/05/01/the-global-forest-goals-report-2021-un-report/  01/05/2021
2. Global Forest Goals Report 2021   https://www.caribbeannewsglobal.com/global-forest-goals-report-2021/  28/04/2021