Transformacja przemysłów energochłonnych w Polsce

65 milionów ton CO2 generuje przetwórstwo przemysłowe, co stanowi 21% całkowitej emisji polskiej gospodarki i stanowi drugie miejsce po energetyce. Zaledwie 4 z 24 branż przetwórstwa produkuje 18% całkowitych emisji i są to: produkcja cementu, produkcja metalu, produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych, wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej.

Wspomniane branże zapewniają ok. 300 tysięcy miejsc pracy, co stanowi 17% całej gałęzi przetwórstwa, a siedziby rozlokowane są w zdecydowanej mierze w 4 województwach – mazowieckim, świętokrzyskim, śląskim i opolskim.

Polskie przetwórstwo przemysłowe posiada ponad dwukrotnie wyższą od średniej unijnej intensywność emisji (800 g/Euro), co plasuje ją na piątym miejscu w rankingu zarówno pod względem wolumenu emisji oraz emisyjności.

Fundacja Instrat na podstawie przeprowadzonych analiz proponuje 5 rekomendacji:

Branże te nie są w zbytnim obszarze zainteresowań wprowadzenia zmian przez politykę klimatyczną państwa, dlatego należałoby przyjąć strategię przemysłową z mapą drogową uwzględniającą technologie oraz ścieżki redukcji z określonymi wskaźnikami sukcesu.

Mimo istnienia kilku agencji rządowych ds. udzielania wsparcia firmom przemysłowym to jest to struktura zbyt rozproszona, aby zadziałała systemowo, dlatego należy powołać przywódcę w randze ministra w celu skoordynowania polityki dekarbonizacji.

Brak przestrzeni dialogu pomiędzy sektorem prywatnym, a rządem, co ogranicza możliwość monitorowania rozwoju i promowania odpowiednich narzędzi.

Potencjał dekarbonizacji przemysłu energochłonnego jest zablokowany przez niektóre z regulacji, co hamuje oddolną integrację i wykorzystanie OZE w miksie energetycznym tych przedsiębiorstw. Wymagane uwolnienie przepisów o linii bezpośredniej, cable pooling oraz PPA.

Przemysł energochłonny jest zawężony w znacznej mierze do zaledwie czterech województw, co pozwala ukierunkować działania przez politykę na poziomie regionalnym oraz lokalnym.