Zmiany temperatury i opadu na obszarze Polski w warunkach przyszłego klimatu do roku 2100

Celem raportu jest stworzenie prognoz zmian rozkłądu temperatury i opadów w nadchodzącym stuleciu dla Polski. Na podstawie dostępnych danych poddali analizie następujące wskaźniki dla Polski:

-Temperatura średnia roczna i rozkład temperatur średnich miesięcznych
-Liczba dni okresu wegetacyjnego (Tśr > 5 °C)
-Liczba dni upalnych (Tmax > 30 °C)
-Liczba nocy tropikalnych (Tmin > 20 °C)
-Liczba dni przymrozkowych (Tmin < 0 °C)
-Liczba dni mroźnych (Tmax < 0 °C)

Na ich podstawie stworzyli dwa scenariusze zmian klimatu w Polsce umiarkowany (przy podjęciu działań mitygacyjnych wobec zmian klimatu) i ekstrapolacyjny (wariant “business as usual”). Wnioski zbadania to przewidywania do 2100 roku dla Polski.

Analiza średnich rocznych temperatur w Polsce ukazuje wyraźne zmiany w okresie ubiegłych 36 lat. Dane wskazują na wyraźny wzrost temperatury średniej, zanotowanej na obszarze całego kraju. W obu scenariuszach wzrosła liczba dni upalnych (powyżej 30 stopni) od jednostkowych przypadków na początku lat 80-tych XX w. do wartości kilku lub nawet kilkunastu dni w roku, z najwyższą wartością 20 dni w 2015 roku.

Zwiększyła się również liczba nocy tropikalnych, tj. przypadków z minimalną temperaturą powyżej 20 °C w okresie doby. W chłodnej porze roku wyraźny jest także trend spadkowy liczby dni przymrozkowych średnio o 25 dni na przestrzeni 36 lat.

Wzrosła też średnioroczna suma opadów. Zmiany uznano za zauważalne, istotne i zgodne z przewidywaniami z globalnych projekcji zmian klimatu IPCC dla przełomu XX i XXI wieku.Prognozy wskazują, że trendy te będą obecne w Polsce do końca stulecia. Scenariusz umiarkowany mówi o wzroście temperatury w Polsce w ciągu stulecia o 1,3 °C. Ekstrapolacyjny mówi, że po roku 2050 temperatura średnia roczna wykazuje silny trend wzrostowy prowadzący do zwiększenia średnich rocznych temperatur na obszarze Polski o ponad 3 °C w stosunku do bieżącej dekady.

Największe zmiany temperatur są prognozowane w miesiącach zimowych (grudzień, styczeń, luty) oraz letnich (czerwiec, lipiec, sierpień)Według prognoz z obydwu scenariuszy okres wegetacyjny w Polsce wydłuży się odpowiednio o średnio o około 20 lub ponad 60 dni w stosunku do bieżącej dekady. Liczba upalnych dni w umiarkowanym scenariuszu może wzrosnąć dwukrotnie. Natomiast w pesymistycznym – nawet ponad trzykrotnie. W łagodnym scenariuszu liczba nocy tropikalnych wzrośnie nieznacznie do 2050 roku, najsilniejszy trend wzrostowy odnotuje do 2065 roku. W prognozie ekstrapolacyjnej liczba nocy tropikalnych wzrasta sześciokrotnie w porównaniu do bieżącego dziesięciolecia.

W obydwu scenariuszach spadnie liczba dni przymrozkowych – w wersji umiarkowanej pod koniec stulecia spadnie do około 70 dni. W drugim scenariuszu trend ten jest bardziej znaczący i liczba dni z przymrozkami maleje nawet o 60 dni w stosunku do tej dekady. Spada też liczba dni mroźnych. Według łagodnego scenariusza zmian klimatu w Polsce, roczna suma opadów nie zmieni się znacząco do 2065 roku. Do końca wieku wzrośnie jednak o około 50 mm rocznie. W scenariuszu ekstrapolacyjnym – o 100 mm.

W odniesieniu do opadów ekstremalnych > 20 mm/dobę w obu scenariuszach wystąpi trend wzrostowy. Rozkład i częstotliwość występowania temperatur ekstremalnych ulegnie zmianie zarówno w okresie letnim, jak i w okresie zimowym, a skutki w różnym stopniu dotkną przeważającego obszaru kraju.

1. Klimat w 2100 roku – jakie zmiany opadów, temperatury i bilansu wodnego czekają Polskę? Sprawdź, co przewidują eksperci!   https://www.national-geographic.pl/artykul/klimat-w-2100-roku-jakie-zmiany-opadow-temperatury-i-bilansu-wodnego-czekaja-polske-sprawdz-co-przewiduja-eksperci  20/01/2022
2. Raport IOŚ, PIB: Zima przyszłości – czy w 2100 roku nie będzie już śniegu?   https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/raport-ios-pib-zima-przyszlosci-czy-w-2100-roku-nie-bedzie-juz-sniegu-464/  29/03/2021
3. Zima przyszłości – czy w 2100 roku nie będzie już śniegu?   https://klimada2.ios.gov.pl/zima-przyszlosci-czy-w-2100-roku-nie-bedzie-juz-sniegu/  22/03/2021
4. Jak będą wyglądać polskie zimy do 2100 roku? Projekcje klimatologów   https://tvn24.pl/tvnmeteo/najnowsze/jak-beda-wygladac-polskie-zimy-do-2100-roku-projekcje-klimatologow-5188637  23/03/2021
5. Jak będą wyglądały zimy w Polsce do 2100 roku? Eksperci nie mają dobrych wieści   https://www.rmf24.pl/pogoda/news-jak-beda-wygladaly-zimy-w-polsce-do-2100-roku-eksperci-nie-m,nId,5124340#crp_state=1  23/03/2021