Global Warming of 1.5 ºC

W Podsumowaniu dla decydentów specjalnego raportu IPCC pt. “Globalne ocieplenie na poziomie 1,5ºC” przedstawiono następujące główne wnioski:

• Szacuje się, że działalność człowieka spowodowała globalne ocieplenie o około 1°C powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej, z prawdopodobnym zakresem od 0,8°C do 1,2°C.
• Wzrost globalnej temperatury prawdopodobnie osiągnie 1,5°C między 2030 a 2052 roku, jeśli nadal będzie rosła w obecnym tempie.
• Ocieplenie spowodowane antropogenicznymi emisjami gazów cieplarnianych w okresie od epoki przedprzemysłowej do dziś, będzie trwało przez wieki do tysiącleci i nadal będzie powodować długofalowe zmiany w systemie klimatycznym, takie jak podnoszenie się poziomu morza i jego konsekwencje.
• Przyszłe zagrożenia związane z klimatem zależą od tempa, tego, jaki będzie szczytowy poziom podniesienia temperatury i czasu trwania ocieplenia. Są więc większe, jeśli globalne ocieplenie przekroczy 1,5°C i nie wróci do tego poziomu do 2100 roku, niż gdy globalne ocieplenie stopniowo ustabilizuje się na poziomie 1,5°C.
• Niektóre oddziaływania związane ze wzrostem globalnej temperatury mogą być długotrwałe lub nieodwracalne, takie jak utrata niektórych ekosystemów.
• Modele klimatyczne wskazują na znaczne różnice regionalne w charakterystyce klimatu między obecnym poziomem ocieplenia planety, ociepleniem o 1,5°C oraz zatrzymanym między 1,5°C a 2°C. Różnice te obejmują wzrost: średniej temperatury w większości regionów lądowych i oceanicznych, ekstremalne temperatury w większości zamieszkałych regionów, obfite opady w kilku regionach oraz prawdopodobieństwo wystąpienia suszy i deficytu opadów w niektórych obszarach planety.
• Przewiduje się, że do 2100 roku globalny średni wzrost poziomu morza będzie o około 0,1 metra niższy z powodu globalnego ocieplenia 1,5°C w porównaniu do ocieplenia o 2°C. Poziom morza będzie nadal rósł znacznie po 2o21 roku, a wielkość i tempo tego wzrostu zależą od przyszłych ścieżek emisji. Wolniejsze tempo podnoszenia się poziomu morza daje większe możliwości adaptacji ludzi i ekosystemów, zwłaszcza małych wysp, nisko położonych obszarów przybrzeżnych i delt.
• Przy globalnym ociepleniu o 1,5°C wpływ zmian klimatu na bioróżnorodność na lądzie (utratę ekosystemów i wymieranie gatunków) również będzie niższy w porównaniu ze wzrostem średniej globalnej temperatury o 2°C.
• Zatrzymanie globalnego ocieplenia na 1,5°C w porównaniu do 2°C zmniejszy wzrost temperatury oceanów i związany z tym wzrost ich zakwaszenia, a także spadek poziomu tlenu w oceanach. W związku z tym, ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C zmniejszy zagrożenia dla bioróżnorodności morskiej, rybołówstwa i ekosystemów wodnych. Świadczą o tym obserwowane ostatnio zmiany w ekosystemach lodu morskiego Arktyki i niszczenie raf koralowych.
• Związane z klimatem zagrożenia dla zdrowia, źródeł utrzymania, bezpieczeństwa żywnościowego, zaopatrzenia w wodę, bezpieczeństwa ludzi oraz wzrostu gospodarczego będą większe niż obecnie i będą wzrastać, jeśli temperatura Ziemi przekroczy 1,5°C.
• W modelach ścieżek emisji z ograniczonym przekroczeniem globalnej temperatury wobec zamierzonego 1,5°C, globalne antropogeniczne emisje CO2 netto muszą spaść o około 45 proc. w stosunku do poziomów z 2010 roku do 2030 roku, osiągając zerowe emisje netto około 2050 roku. Ścieżki ograniczające globalne ocieplenie do 1,5°C bez lub z ograniczonym przekroczeniem tej granicy, wymagałyby szybkich i dalekosiężnych przemian w energetyce, gospodarowaniu ziemią, miastami i infrastrukturze (w tym w transporcie i ogrzewaniu budynków) oraz infrastrukturze przemysłowej. Te zmiany systemowe są bezprecedensowe pod względem skali, ale niekoniecznie pod względem prędkości, i oznaczać muszą głęboką redukcję emisji we wszystkich sektorach oraz działania adaptacyjne wobec zmian klimatu.
• Wszystkie scenariusze, które ograniczają globalne ocieplenie do 1,5°C z ograniczonym lub bez przekroczenia projektu, wykorzystują usuwanie dwutlenku węgla (ang. Carbon Dioxide Removal – CDR) rzędu 100–1000 GtCO2 w XXI wieku. CDR miałoby być wykorzystywane do kompensacji emisji, których nie udało się wyeliminować oraz osiągnięcia ujemnych emisji netto. Istniejące i potencjalne środki CDR obejmują zalesianie i ponowne zalesianie, rekultywację gruntów oraz sekwestrację węgla w glebie i inne. Jednak wdrożenie CDR podlega wielu ograniczeniom i nie jest pewna jego zgodność z założeniami zrównoważonego rozwoju.

1. IPCC says limiting global warming to 1.5 °C will require drastic action   https://www.nature.com/articles/d41586-018-06876-2  08/11/2022
2. Limiting warming to 1.5C is possible – if there is political will   https://www.theguardian.com/environment/2018/oct/08/limiting-warming-to-15c-is-possible-if-there-is-political-will-climate-change  08/10/2018
3. We have 12 years to limit climate change catastrophe, warns UN   https://www.theguardian.com/environment/2018/oct/08/global-warming-must-not-exceed-15c-warns-landmark-un-report  08/10/2018
4. Why Half a Degree of Global Warming Is a Big Deal   https://www.nytimes.com/interactive/2018/10/07/climate/ipcc-report-half-degree.html  07/10/2018
5. In-depth Q&A: The IPCC’s special report on climate change at 1.5C   https://www.carbonbrief.org/in-depth-qa-ipccs-special-report-on-climate-change-at-one-point-five-c/  08/10/2018