Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability
Kluczowy raport klimatyczny dot. wpływu na ekosystem, bioróżnorodność i społeczności ludzkie
Data publikacji: 28/02/2022
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy od ponad 100 lat monitoruje klimat Polski, prowadząc obserwacje i pomiary wszystkich istotnych zmiennych klimatycznych. Raport “Klimat Polski 2021” to drugie opracowanie (po wydaniu z 2020 roku) stanowiące syntetyczny opis klimatu Polski w 2021 roku, sporządzone w odniesieniu do cech klimatu wieloletniego oraz z perspektywy współczesnego globalnego ocieplenia. Zawiera analizę zmian w temperaturze powietrza, opadów atmosferycznych, usłonecznienia, poziomu morza i bilansu wodnego. Omawia też występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych, a także zawiera zestawienie ich występowania w Polsce w 2021 roku.
Data umieszczenia w bazie: 14/11/2022
04/04/2022
prof. dr hab. Zbigniew Ustrnul, dr hab. Agnieszka Wypych, dr Michał Marosz, mgr Dawid Biernacik, mgr Danuta Czekierda, mgr Anna Chodubska, mgr Kamila Wasielewska, mgr Klaudia Kusek, prof. dr hab. Mirosław Miętus, mgr Diana Kopaczka, dr Janusz Filipiak, mgr Michał Kitowski, dr Edward Łaszyca, mgr inż. Beata Kowalska
44
polski
Najważniejsze wnioski
Opracowanie “Klimat Polski 2021” omawia dane meteorologiczne dot. Polski w obliczu zmian klimatu. Dane potwierdzają, że klimat Polski się zmienia, a raport wyszczególnia, w jaki sposób. Oto wybrane informacje z raportu:
Ostatnie 21-lecie w Polsce to najcieplejszy okres od połowy XX wieku. W tym okresie najcieplejsza zima miała miejsce w sezonie grudzień 2019 – luty 2020 (temperatura sezonu 3,1°C), najcieplejsza wiosna (marzec-maj) wystąpiła w 2007 roku (10,0°C), najcieplejsze lato (czerwiec-sierpień) w 2019 roku (19,9°C) a najcieplejsza jesień (wrzesień-listopad) w 2006 roku (11,0°C). W odniesieniu do roku najcieplej było w 2019 (10,2°C).
Średnia obszarowa temperatura powietrza w 2021 roku w Polsce wyniosła 8,7°C i była niższa od średniej rocznej wieloletniej wartości temperatury dla klimatologicznego okresu normalnego 1991-2020 o 0,1°C. Rok 2021 należy zaliczyć do normalnych termicznie, jeśli wziąć pod uwagę średnią dla Polski.
W minionym roku szczególnie ciepłe były czerwiec i lipiec oraz wszystkie miesiące jesienne. Z kolei do najchłodniejszych należy zaliczyć luty, który charakteryzował się średnią temperaturą powietrza o 1,5°C niższą od normy.
Najwyższą wartość temperatury (36,1°C) odnotowano 20 czerwca w Słubicach. Z kolei najniższą wartość temperatury na poziomie 2 m (–26,4°C) zarejestrowano 18 stycznia w Suwałkach. Najniższą wartość temperatury powietrza przy gruncie, tj. na wysokości 5 cm, zanotowano 18 stycznia na stacji w Białymstoku; jej wartość to –32,9°C.
Lato 2021 roku, tj. okres od czerwca do sierpnia, było czwartym najcieplejszym latem w Polsce od połowy XX wieku.
Od szeregu lat widać silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski w 2021 roku. Tylko od 1951 roku wzrost temperatury w skali roku szacowany jest na 2,0°C.
Analiza serii historycznych pokazuje, że od 1851 roku temperatura powietrza w wybranych dużych miastach Polski wzrosła w zakresie od 1,4°C do 2,3°C. W ciągu ostatnich 40 lat tempo wzrostu temperatury w dużych aglomeracjach miejskich istotnie się zwiększyło.
Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w 2021 roku w Polsce wyniosła 627,4 mm, co stanowiło blisko 103% normy określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Miniony rok należy zaliczyć do lat normalnych pluwialnie.
W ciepłej porze roku wystąpiły liczne przypadki gwałtownych i niezwykle wydajnych opadów powodujących lokalne wezbrania i podtopienia. Tego typu zdarzenia objęły kilka aglomeracji i były przyczyną szybkich powodzi miejskich. Szczególnie dotknięte gwałtownymi opadamy były Szczecin i Słubice (30.06: odpowiednio 96,3 mm i 71,3 mm) oraz Poznań (22.06: 79,4 mm). Opady o największej dobowej sumie, wynoszącej 104,4 mm, wystąpiły 23 sierpnia na Śnieżce.
W całej zachodniej i środkowej części wschodniej Polski w 2021 roku parowanie z powierzchni gruntu przeważało nad opadami. Utrata wilgoci na wspomnianym obszarze dochodziła do 220 mm, tj. ok 1/3 opadów.
Poziom morza w rejonie południowego Bałtyku systematycznie się podnosi, co jest efektem wzrostu temperatury w skali globalnej oraz dominacji w tym obszarze zachodniej strefowej cyrkulacji atmosfery. Tempo wzrostu jest zróżnicowane, wyższe we wschodniej części Wybrzeża (wzrost średniego poziomu morza o blisko 13,1 cm w Świnoujściu i o prawie 15,1 cm we Władysławowie).
Spis treści 
Multimedia 
Temperatura w Polsce rośnie bez względu na regiony fizjogeograficzne (str. 9)
Uśredniona suma opadów w Polsce się nie zmienia, różnicy ulega dynamika opadów (str. 23)
Powiązane artykuły 
