Zmiana Klimatu 2022: Zagrożenia, adaptacja i wrażliwość, Podsumowanie dla Decydentów

Zmiany klimatu oddziałują nie tylko na otaczającą nas przyrodę, ale także wpływają na nasze społeczeństwo i gospodarkę. Należy tu wymienić m.in. częstsze intensywne zjawiska ekstremalne, które wywołują straty w systemach przyrodniczych oraz ekonomicznych. Wrażliwość ekosystemów jest bardzo zróżnicowana. Prawie 45% mieszkańców Ziemi żyje w regionach silnie podatnych na zmianę klimatu. Również wiele gatunków zwierząt czy roślin jest wrażliwa na tempo postępujących zmian. Różnorodność biologiczna jest podstawą życia na Ziemi – odpowiada za procesy glebotwórcze, obieg wody czy pierwiastków w krajobrazie.

Zagrożenia dla ekosystemów i społeczeństw ludzkich jest zależna od poziomu globalnego ocieplenia – tempo postępujących zmian jest zależne od naszych działań mitygacyjnych i zmierzaniu ku osiągnięciu neutralności klimatycznej. Co ważne, zagrożenia klimatyczne mogą występować równolegle np. powodzie w jednym regionie i susze w innych obszarach. Niewydolność infrastruktury, wzrastające zaludnienie, migracje ludności czy awarie będą na siebie wzajemnie wpływać.

Działania adaptacyjne do zmian klimatu i ich efektywność będzie spadać wraz ze wzrostem ocieplenia i wymagają wielosektorowych, zintegrowanych rozwiązań. Część granic naszej adaptacji wymaga pokonania szeregu ograniczeń, głównie finansowych, ale także instytucjonalnych oraz politycznych. Niektóre ekosystemy już teraz osiągnęły granice adaptacji i straty w ich przypadku będą rosnąć.

Adaptacja transformacyjna polega na wprowadzeniu dużych zmian systemowych, które wzmocnią zdolność społeczeństw ludzkich i ekosystemów do radzenia sobie w dłuższej perspektywie. Jest to ważne ze względu na zaobserwowanie planów i wdrożeń adaptacyjnych, które działają bezpośrednio i krótkoterminowo redukują ryzyko, co ogranicza możliwość adaptacji transformacyjnej.

Przyszłość ekosystemów i społeczeństw ludzkich odpornych na zmianę klimatu wymaga wprowadzenia zrównoważonego rozwoju. Potrzeba innowacyjnych i kompleksowych rozwiązań, co zmniejszy kompromisy pomiędzy adaptacją, a mitygacją. Wymaga to współpracy pomiędzy wszystkimi szczeblami władzy, a społeczeństwami, ośrodkami naukowymi, mediami oraz biznesem. Wspólne działania muszą zmierzać m.in. do globalnej, skutecznej ochrony ok. 30-50% powierzchni lądowej Ziemi, obszarów słodkowodnych oraz morskich.