Co po węglu? Górnicy o klimacie, transformacji i przyszłości
Polskie górnictwo przez pryzmat transformacji i dekarbonizacji Polski
Data publikacji: 20/09/2022
25 kwietnia 2022 roku think tank energetyczny Forum Energii opublikował opracowanie na temat transformacji energetycznej w Polsce. Publikacja omawia kontekst globalny, w jakim obecnie znalazła się Polska - po pandemii europejska gospodarka zaczęła gwałtownie przyspieszać, co wpłynęło na wzrost zapotrzebowania na energię m.in. dla produkcji przemysłowej, a w efekcie kryzysu energetycznego w Europie, który wzmocniła wojna w Ukrainie. Razem ze wzrostem cen uprawnień do emisji CO2 wpłynęło to na sytuację energetyczną Polski. Raport omawia sytuację na polskim rynku energetycznym w kontekście globalnym, a także wskazuje nowe wyzwania i priorytety dla polskiej energetyki w nowym kontekście geopolitycznym.
Data umieszczenia w bazie: 14/12/2022
25/04/2022
Marcin Dusiło,
Julia Zaleska
48
polski
Najważniejsze wnioski
Dwa kluczowe zagadnienia, które wpływają na polską energetykę to odejście od rosyjskich surowców energetycznych i konieczność proklimatycznej transformacji energetyki.
Priorytetem dla Polski i innych krajów unijnych stało się odejście – tak szybko, jak to jest możliwe – od rosyjskich surowców energetycznych. Obecnie ok. 30% dochodów w budżecie Kremla stanowią wpływy ze sprzedaży surowców, co finansuje rosyjską machinę wojenną.
Mimo szybko zmieniającego się otoczenia zewnętrznego, rozchwiania rynku i rekordowo wysokich cen surowców, odnawialne źródła nadal są traktowane po macoszemu przez polskich decydentów. Wprawdzie fotowoltaika się rozwija, ale rozwój energetyki wiatrowej na lądzie nadal skutecznie blokują regulacje dotyczące lokalizowania turbin wiatrowych.
Poniżej zaprezentowano najciekawsze dane dotyczące energetyki z raportu na 2021 rok.
• Udział węgla w produkcji energii elektrycznej w 2021 r. wzrósł i wynosi ponad 72%.
• Udział odnawialnych źródeł energii spadł do poziomu ok. 17%, pomimo rekordowej produkcji z tych źródeł wynoszącej 30 TWh.
• W 2021 r. odnotowano rekord produkcji energii elektrycznej (179,4 TWh, +14% r/r) i jej zużycia (180,3 TWh, +5,4% r/r).
• Import netto energii elektrycznej był najniższy od 5 lat i wyniósł 0,89 TWh.
• Moc osiągalna wzrosła o 3,7 GW (do 53,5 GW).
• Moc jednostek konwencjonalnych od lat utrzymuje się na stałym poziomie. Rozwijają się głównie moce OZE (+4,4 GW r/r), a przede wszystkim fotowoltaika (+3,7 GW r/r).
• Tempo rozbudowy i modernizacji jednostek wytwórczych jest wciąż niewystarczające, by zapewnić bezpieczeństwo energetyczne w obliczu planowanych wyłączeń w energetyce konwencjonalnej.
• Pomimo wysokich cen uprawnień do emisji CO2, produkcja z węgla była tańsza niż z gazu ziemnego, co spowodowało rekordowy wzrost wykorzystania mocy węglowych oraz spadek wykorzystania mocy gazowych.
• Po raz pierwszy od lat ceny hurtowe energii elektrycznej były w Polsce jednymi z niższych w naszej części Europy. Wpłynęło to na wysoki eksport oraz produkcję.
• Średnioważona cena CO2 wyniosła w 2021 r. 53,13 euro/t CO2. Przychód Polski ze sprzedaży uprawnień CO2 wyniósł w 2021 r. ponad 25 mld zł.
• Ceny gazu ziemnego, a w efekcie energii elektrycznej, wzrosły w całym regionie do rekordowych wartości.
Spis treści Wstęp (dr Joanna Maćkowiak-Pandera)
Główne wnioski
Moce osiągalne
Moc osiągalna w 2021 r.
Zmiana mocy osiągalnej w 2021 r. względem 2020 r.
Zmiana mocy osiągalnej w ostatniej dekadzie
Zmiana mocy osiągalnej OZE w ostatniej dekadzie
Produkcja
Produkcja energii elektrycznej w 2021 r.
Zmiana produkcji energii elektrycznej w 2021 r. względem 2020 r.
Zmiana produkcji energii elektrycznej w ostatniej dekadzie
Zmiana produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w ostatniej dekadzie
Bilans krajowy
Krajowy bilans produkcji i zużycia energii elektrycznej
Wymiana transgraniczna energii elektrycznej
Zmiana zapotrzebowania na energię elektryczną a PKB
Zmiana zapotrzebowania na moc szczytową
Emisje
Jednostkowa emisyjność zużycia energii pierwotnej
Jednostkowa emisyjność produkcji energii elektrycznej
Struktura emisji gazów cieplarnianych w Polsce
Zmiana emisji gazów cieplarnianych w Polsce
Zmiana emisji gazów cieplarnianych przez elektroenergetykę i ciepłownictwo
Emisje z elektroenergetyki i ciepłownictwa w podziale na paliwo
Emisje CO2 objęte systemem ETS
Ceny uprawnień do emisji CO2 oraz dochód Polski z ich sprzedaży
Ceny energii elektrycznej
Porównanie cen energii elektrycznej na rynkach sąsiednich – ceny SPOT
Porównanie cen energii elektrycznej na rynkach sąsiednich – ceny dla gospodarstw domowych
Porównanie cen energii elektrycznej na rynkach sąsiednich – ceny dla przemysłu
Paliwa
Bilans handlowy węgla kamiennego energetycznego
Bilans węgla kamiennego w Polsce
Krajowa produkcja węgla kamiennego
Bilans handlowy gazu ziemnego
Bilans gazu ziemnego w Polsce
Krajowa produkcja gazu ziemnego
Udział importu surowców energetycznych z Rosji
Struktura zużycia energii pierwotnej
Struktura zużycia gazu ziemnego
Struktura zużycia węgla kamiennego energetycznego
Ceny węgla i gazu ziemnego
Multimedia 
Powiązane artykuły 
