Konieczność transformacji obecnych modeli urbanistycznych miast - w kierunku odporności na zmianę klimatu
W jaki sposób miasta mogą przygotować się do zmieniającego klimatu?
Raport z dnia: 23/06/2022
Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC opracowało raport, który w kontekście zmian klimatu jest rzadko poruszany, jednak ma istotny wpływ na ślad węglowy ludzkiej populacji. W publikacji autorzy prezentują założenia i metodykę szacowania śladu węglowego budynku nie tylko przy jego budowaniu, ale także całym cyklu życia. Energochłonność sektora budownictwa odpowiada za 40% zużycia energii w Europie, dlatego może pełnić kluczową rolę zarówno w kontekście kryzysu klimatycznego jak i energetycznego. Niniejszy raport prezentuje bliższy oraz dalszy horyzont czasowy działań, jaki ten sektor gospodarki powinien wdrożyć w celu podążania ścieżką dekarbonizacji. Raport powstał w ramach projektu Building Life prowadzonego przez World Green Building Council, którego celem jest wsparcie realizacji Europejskiego Zielonego Ładu
Raport z dnia: 07/10/2022
31/01/2023
Dorota Bartosz, Wiktor Kowalski
79
polski
Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC to organizacja pozarządowa stanowiąca część globalnej społeczności organizacji green building councils. Ich celem jest wspieranie tworzenia zrównoważonego budownictwa, dlatego opracowali niniejszą publikację skupiającą się na szacowaniu śladu węglowego budynków.
Jest to sektor gospodarki, którego udziału w dochodzeniu do neutralności klimatycznej nie można pominąć. Dane wskazują, że 38% światowych emisji CO2 pochodzi właśnie z budownictwa, z czego 28% pochodzi z eksploatacji, a 10% z zużycia energii niezbędnej do produkcji materiałów i technologii wykorzystywanych w tym sektorze, dlatego tak ważna jest analiza całkowitego śladu węglowego cyklu życia budynku, gdyż dotychczas w centrum zainteresowania były redukcje tzw. Operacyjnego śladu, a więc związanego z ogrzewaniem/chłodzeniem, grzaniem ciepłej wody, korzystaniem z wind itd.
Najbardziej popularną techniką oceny kompleksowego odziaływania budynku na środowisko jest metoda Life Cycle Assessment (LCA), oparta na normie PN EN 15978 Zrównoważone obiekty budowlane. Brak jednak w tej analizie jednolitej i spójnej metodyki obliczania śladu węglowego, a do tego największy potencjał redukcji jest w fazie koncepcyjnej, a nie już gotowego projektu.
W publikacji zawarto mapę dekarbonizacji z rozpisanym harmonogramem oraz działaniami podzielonymi na 9 wyodrębnionych grup interesariuszy, ponieważ wymagana jest tu praca międzysektorowa. Są to: administracja rządowa, administracja samorządowa, deweloperzy, inwestorzy, instytucje finansowe, projektanci, producenci materiałów i technologii budowlanych, wykonawcy, zarządcy, NGO, stowarzyszenia zawodowe oraz uczelnie.
Dekarbonizacja może odbywać się różnymi sposobami, które proponują specjaliści z PLGBC. Zapobieganie, czyli najpierw renowacja już istniejących budynków zamiast wyburzania i budowy nowych. Redukcja i optymalizacja, czyli wybór materiałów niskoemisyjnych oraz minimalizowanie zapotrzebowania na nowe materiały, dzięki powtórnemu wykorzystaniu. Budynki przyszłości, czyli korzystanie z najnowszych rozwiązań materiałowych i technologicznych. Kompensowanie, czyli przy wyczerpaniu innych możliwości wdrażanie odpowiednich i skutecznych działań, które zostaną wdrożone w innym miejscu w celu eliminacji emisji.
Autorzy publikacji prezentują dwie metody szacowania śladu węglowego budynku: metodę uproszczoną oraz pełną. Metoda uproszczona uwzględnia moduły A1 – A3, czyli wydobycie i wytworzenie surowców, transport oraz produkcję wyrobu, a więc odpowiedzialne za emisje wbudowane w fazie wyrobu oraz emisje operacyjne w przeliczeniu na CO2e.
Metoda pełna uwzględnia fazy A1 – A5, a więc moduły rozszerzone o transport oraz budowę, B1 – B4 odpowiedzialne za fazę użytkowania jak użytkowanie, konserwacja, naprawa, wymiana, C1 – C4 odpowiedzialne za fazę końca życia, a więc rozbiórkę, transport, przetwarzanie odpadów oraz składowanie. Metoda zawiera więc w sobie emisje wbudowane w fazie wyrobu, użytkowania, końca życia oraz emisje operacyjne.
W podsumowaniu autorzy sugerują, że analiza LCA powinna zostać wprowadzona do Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, a przeprowadzane wyliczenia powinny być ujednolicone do wytycznych i wykonane przez specjalistów z zakresu budownictwa lub pokrewnych. Wszelkie wyroby budowlane, urządzenia i systemy techniczne powinny zostać opracowane w centralnej bazie, dzięki czemu z powodzeniem mogłyby zostać użyte do analiz na etapie 1, czyli już samej koncepcji budynku.