Multimedia
Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability
Kluczowy raport klimatyczny dot. wpływu na ekosystem, bioróżnorodność i społeczności ludzkie
Raport z dnia: 28/02/2022
Opublikowany w styczniu 2020 roku raport IPCC omawia wpływ zmian klimatu na ekosystemy lądowe, ze szczególnym naciskiem na gleby i konsekwencje tego wpływu dla bioróżnorodności, produkcji żywności i stabilności systemów gospodarczo-społecznych. Ziemia jest źródłem środków do życia i dobrobytu ludzi i innych gatunków (produkcja żywności, słodkiej wody i innych usług ekosystemowych, a także bioróżnorodność). Człowiek wykorzystuje bezpośrednio ponad 70 proc., wolnej od lodu powierzchni lądowej. Lądy odgrywają też ważną rolę w procesach klimatycznych. Równolegle, od czasów przedindustrialnych temperatura powietrza na powierzchni ziemi wzrosła prawie dwukrotnie wobec globalnej średniej temperatury. Zmiana klimatu, w tym wzrost częstotliwości i intensywności zjawisk ekstremalnych, niekorzystnie wpłynęła na bezpieczeństwo żywnościowe i ekosystemy lądowe, a także przyczyniła się do pustynnienia i degradacji gleby w wielu regionach. Raport oferuje informacje na ten temat oraz propozycje przeciwdziałania skutkom i postępowaniu tych procesów dla decydentów.
Raport z dnia: 08/08/2019
11/11/2022
IPCC
906
angielski
© 2019 Intergovernmental Panel on Climate Change.
Electronic copies of this report are available from the IPCC website www.ipcc.ch
Use the following reference to cite the entire volume:
IPCC, 2019: Climate Change and Land: an IPCC special report on climate change, desertification, land degradation, sustainable land
management, food security, and greenhouse gas fluxes in terrestrial ecosystems [P.R. Shukla, J. Skea, E. Calvo Buendia, V. Masson-Delmotte,
H.-O. Pörtner, D. C. Roberts, P. Zhai, R. Slade, S. Connors, R. van Diemen, M. Ferrat, E. Haughey, S. Luz, S. Neogi, M. Pathak, J. Petzold,
J. Portugal Pereira, P. Vyas, E. Huntley, K. Kissick, M. Belkacemi, J. Malley, (eds.)]. In press.
Najważniejsze wnioski
Główne wnioski z raportu IPCC na temat lądów i wpływu zmian klimatu na nie streszczono poniżej:
W latach 2007-2016 rolnictwo, leśnictwo i inne użytkowania gruntów odpowiadały za około 13 proc. emisji CO2, 44 proc. emisji metanu i 81 proc. emisji podtlenku azotu z działalności człowieka na całym świecie, co stanowi 23 proc. całkowitych antropogenicznych emisji netto gazów cieplarnianych. W tym czasie w naturalny sposób lądy pochłonęły odpowiednik 29 proc. całkowitej emisji CO2, jednak nie jest pewne, czy zmiany klimatu nie zaburzą pochłaniania gazów cieplarnianych przez lądy.
Jeśli uwzględni się emisje związane z działaniami przed- i poprodukcyjnymi w globalnym systemie żywnościowym, emisje z wykorzystania lądów przez człowieka szacuje się na 21–37 proc. całkowitych antropogenicznych emisji netto.
Zmiany klimatyczne oraz użytkowania gruntów lokalnie mogą zmniejszać lub uwydatniać ocieplenie klimatu, mogą też wpływać na intensywność, częstotliwość i czas trwania ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Poziom ryzyka stwarzanego przez zmiany klimatyczne i związanego z nimi wpływu na jakość gruntów, zależy zarówno od poziomu ocieplenia, jak i od tego, jak ewoluować będą populacje, konsumpcja, produkcja, rozwój technologiczny i modele gospodarowania gruntami. Scenariusze charakteryzujące się wyższym zapotrzebowaniem na żywność, paszę i wodę, bardziej zasobożerną konsumpcją i produkcją oraz wolniejszym rozwojem technologicznym w zakresie rolnictwa, mogą skutkować zwiększeniem ryzyka niedoboru wody na terenach suchych, degradacji gleby i braku bezpieczeństwa żywnościowego.
Wiele działań związanych z gruntami, które przyczyniają się do przystosowania się do zmiany klimatu i łagodzenia jej skutków, może również zwalczać pustynnienie i degradację gleby oraz zwiększać bezpieczeństwo żywnościowe.
Wiele działań na rzecz walki z pustynnieniem może przyczynić się do przystosowania się do zmian klimatu, przynosząc dodatkowe korzyści łagodzące, a także powstrzymać utratę różnorodności biologicznej, przynosząc społeczeństwu dodatkowe korzyści ze zrównoważonego rozwoju. Unikanie, ograniczanie i odwracanie procesu pustynnienia poprawiłoby żyzność gleby, zwiększyłoby magazynowanie dwutlenku węgla w glebie i biomasie, jednocześnie korzystnie wpływając na wydajność rolnictwa oraz bezpieczeństwo żywnościowe.
Zrównoważone gospodarowanie gruntami, w tym zrównoważona gospodarka leśna, może zapobiegać degradacji gruntów i ją ograniczać, utrzymywać produktywność gruntów, a czasem odwracać negatywny wpływ zmiany klimatu na ten proces. To zarazem środek mitygacyjny i adaptacyjny wobec zmian klimatu.
Reagowanie w ramach całego systemu żywnościowego, od produkcji po konsumpcję, w tym ograniczenie strat żywności i zarządzanie odpadami, mogą być wdrażane i skalowane w celu odpowiedzi na wyzwania klimatyczne związane z lądami i ziemią. Całkowity potencjał łagodzenia skutków z działalności uprawnej i hodowlanej oraz agroleśnictwa szacuje się na 2,3 – 9,6 gigaton ekwiwalentu CO2 rocznie do 2050 roku. Natomiast możliwy wpływ w tym obszarze wskutek zmian w diecie szacuje się na na 0,7 – 8 GtCO2 eq (gigaton ekwiwalentu dwutlenku węgla) rocznie-1 do 2050 roku.
Działania krótkoterminowe mające na celu przystosowanie się do zmiany klimatu i łagodzenie jej skutków, jak pustynnienie, jałowienie gleb i zaburzenia bezpieczeństwa żywnościowego mogą przynieść dodatkowe korzyści społeczne, ekologiczne, gospodarcze i rozwojowe. Działania te mogą przyczynić się m.in. do eliminacji ubóstwa.
Szybkie redukcje antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych we wszystkich sektorach mogą zmniejszyć negatywny wpływ zmiany klimatu na ekosystemy lądowe i systemy żywnościowe. Opóźnianie działań mitygacyjnych i adaptacyjnych wobec zmiany klimatu w różnych sektorach, doprowadziłoby do coraz bardziej negatywnych skutków dla gruntów.
Spis treści 
Powiązane artykuły 
