Climate Change and Land
Raport specjalny IPCC nt. degradacji lądów, pustynnienia, zrównoważonym zarządzaniem terenami oraz bezpieczeństwem żywnościowym
Raport z dnia: 08/08/2019
Raport Europejskiej Agencji Środowiska (skrót ang. - EEA) z kwietnia 2021 pokazuje, że rozwiązania oparte na przyrodzie i związane z nimi koncepcje są w coraz większym stopniu integrowane z globalnymi i unijnymi ramami polityki. Wskazuje, że implementacja tych rozwiązań jest istotna dla odporności na zmiany klimatu, ochrony i przywracania różnorodności biologicznej. Wskazuje, że nadal pozostaje wiele do zrobienia w zakresie wprowadzania tych rozwiązań zarówno na poziomie regulacji, jak i mierzenia ich skuteczności. Opracowanie zawiera też przegląd literatury naukowej, pozwalającej przeanalizować wiodące propozycje rozwiązań opartych na przyrodzie i ich liczne korzyści, a także potencjalne kompromisy i ograniczenia w odpowiednich sektorach w Europie (woda, lasy i leśnictwo, rolnictwo, obszary miejskie i przybrzeżne). Analiza ta potwierdza, że oparte na przyrodzie podejście do adaptacji do zmiany klimatu i ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych jest uzasadnioną i skuteczną strategią społeczno-gospodarczą, zwiększającą odporność na zmiany klimatu przy jednoczesnym zapewnieniu wielu korzyści społecznych.
Raport z dnia: 15/04/2021
13/11/2022
European Environment Agency
164
angielski
Zmiana klimatu, utrata różnorodności biologicznej i degradacja ekosystemów są współzależne i stanowią poważne wyzwania społeczne, zagrażając stabilności gospodarczej i społecznej, zdrowiu publicznemu i dobrostanowi. Ochrona i odbudowa ekosystemów może przyczynić się do zwiększenia odporności i łagodzenia zmiany klimatu. Takie rozwiązania zmniejszają podatność społeczną i środowiskową na jej skutki oraz mogą przynieść wiele dodatkowych korzyści, m.in. poprawę zdrowia i samopoczucia ludzi czy zapewnienie nowych miejsc pracy. Dalszemu wdrażaniu opartych na przyrodzie rozwiązań w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych musi towarzyszyć opracowanie standardów technicznych, wspólne zarządzanie i wystarczające finansowanie. Potrzeba więcej informacji na temat skutków opartych na przyrodzie rozwiązań przystosowania się do zmiany klimatu i ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych.. Wskaźniki musiałyby zostać ujednolicone, aby umożliwić porównanie skuteczności rozwiązań opartych na przyrodzie w różnych lokalizacjach. Kluczowe wnioski z raportu są następujące:
Oparte na przyrodzie rozwiązania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych to działania synergiczne i wzmacniające przyrodę. Pozwalają odtwarzać i chronić ekosystemy oraz pomagać społeczeństwu w adaptacji do skutków zmiany klimatu, a także spowalniają dalsze ocieplenie, zapewniając przy tym wiele dodatkowych korzyści (środowiskowych, społecznych i gospodarczych).
Oparte na przyrodzie rozwiązania w zakresie przystosowania do zmiany klimatu i zmniejszenia ryzyka katastrof to „koncepcja parasolowa” obejmująca inne ugruntowane podejścia, m.in. podejście ekosystemowe, zrównoważone zarządzanie, zarządzanie ekosystemowe, zrównoważona gospodarka leśna, zielona i niebiesko-zielona infrastruktura, adaptacja oparta na ekosystemie, naturalna retencja wody i oparte na ekosystemie sposoby redukcji ryzyka katastrof.
Coraz częściej pojawia się koncepcja opartych na przyrodzie rozwiązań w zakresie adaptacji do zmian klimatu i ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych osadzonych w globalnych i unijnych ramach politycznych na rzecz zrównoważonego rozwoju. Nadal potrzeba większej spójności w tych działaniach na poziomie regulacyjnym.
Uzgodnione standardy, cele ilościowe, mierzalne wskaźniki i narzędzia oceny rozwiązań opartych na przyrodzie na poziomie UE jest niezbędne przy ocenie postępów, skuteczności działań opartych na przyrodzie.
Ponieważ rozwiązania oparte na przyrodzie zależą od zdrowych ekosystemów, które są podatne na zmiany klimatu, ich potencjał
rozwiązywania problemów z zakresu adaptacji do zmiany klimatu i zmniejszania ryzyka klęsk żywiołowych w przyszłości może się skurczyć.
Zaangażowanie interesariuszy, dialog i współprojektowanie narzędzi i środków są kluczem do zwiększenia świadomości i rozwiązywania potencjalnych konfliktów przy wprowadzaniu rozwiązań opartych na przyrodzie. Studia przypadków z Europy potwierdzają konieczność aktywnego zaangażowania w procesy decyzyjne wszystkich zainteresowanych stron.
Podziękowanie
Kluczowe wiadomości
Podsumowanie
1. Wstęp
1.1 Uzasadnienie i cel
1.2 Oparte na przyrodzie rozwiązania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych
1.3 Rozwiązania oparte na przyrodzie i wyzwania społeczne
1.4 Struktura raportu
2 Globalne i europejskie ramy polityki
2.1 Założenia
2.2 Globalne ramy polityki
2.3 Ramy polityki UE
2.4 Luki, bariery i możliwości
3 Baza wiedzy o rozwiązaniach opartych na przyrodzie w zakresie adaptacji do zmian klimatu i redukcji ryzyka klęsk żywiołowych
3.1 Zagrożenia klimatyczne dla wybranych europejskich sektorów i obszarów tematycznych
3.2 Adaptacja do zmiany klimatu, ograniczanie ryzyka katastrof i rozwiązania oparte na przyrodzie
3.3 Wiele korzyści wynikających z rozwiązań opartych na przyrodzie w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych
3.4 Możliwości wdrażania rozwiązań opartych na przyrodzie w celu dostosowania do zmian klimatu i zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych
3.5 Ograniczenia opartych na przyrodzie rozwiązań w zakresie adaptacji do zmian klimatu i ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych
3.6 Gospodarka wodna i rozwiązania oparte na przyrodzie w celu dostosowania do zmian klimatu i zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych
3.7 Lasy i leśnictwo oraz rozwiązania oparte na przyrodzie w celu przystosowania się do zmiany klimatu i zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych
3.8 Rolnictwo i rozwiązania oparte na przyrodzie na rzecz przystosowania się do zmiany klimatu i zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych
3.9 Obszary miejskie i rozwiązania oparte na przyrodzie w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych
3.10 Obszary przybrzeżne i oparte na przyrodzie rozwiązania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych
3.11 Luki w wiedzy i potrzeby badawcze
4 Analiza praktycznych zastosowań rozwiązań opartych na przyrodzie w adaptacji do zmian klimatu i redukcji ryzyka katastrof w Europie
4.1 Wprowadzenie
4.2 Przegląd i przykłady analizowanych przypadków
5 Finansowanie rozwiązań opartych na przyrodzie
5.1 Wprowadzenie
5.2 Instrumenty polityki gospodarczej
5.3 Instrumenty związane z ubezpieczeniem
5.4 Instrumenty dłużne i kapitałowe
5.5 Innowacje modelu biznesowego
5.6 Fundusze europejskie
6 Wnioski
6.1 Globalne i unijne ramy polityczne
6.2 Doskonalenie bazy wiedzy
6.3 Wyzwania dla wdrożenia
6.4 Finansowanie wdrożenia
6.5 Platformy wiedzy
Skróty i symbole
Bibliografia
Załącznik 1 Linki do działań Europejskiej Agencji Środowiska
Załącznik 2 Przegląd głównych zagrożeń klimatycznych zidentyfikowanych dla Europy
Aneks 3 Wybrane przypadki rozwiązań opartych na przyrodzie w Europie
Załącznik 4 Opisy przykładowych przypadków rozwiązań opartych na przyrodzie w Europie
A4.1 Przypadek Brague (Francja): gwałtowne powodzie i zagrożenie pożarowe w zlewni Morza Śródziemnego
A4.2 Przypadek dorzecza Serchio (Włochy): ryzyko powodzi i suszy w dorzeczu Morza Śródziemnego
A4.3 Przypadek dotyczący odpornego lasu LIFE (Niemcy, Portugalia i Hiszpania): łączenie odporności na wodę, ogień i klimat z produkcją biomasy w leśnictwie w celu dostosowania zlewni do zmian klimatu
A4.4 Przypadek dotyczący agroleśnictwa (Francja): zwiększenie odporności i produktywności
A4.5 Przypadek Tullstorpsån 2.0 (Szwecja): dostosowanie rolnictwa do bardziej wilgotnego i suchego klimatu
A4.6 Przypadek paludikultury (Niemcy): odtwarzanie torfowisk w celu łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej
A4.7 Przypadek niebiesko-zielonej infrastruktury (Belgrad, Serbia): łagodzenie zagrożeń naturalnych i odbudowa obszarów zurbanizowanych
A4.8 Przypadek zielonych dachów (Hamburg, Niemcy): połączenie regulacji, dialogu, zachęt i nauki
A4.9 Przypadek Ugento (Włochy): wykorzystanie wyrzuconych na brzeg liści Posidonia (trawy morskiej) do ochrony wydm
A4.10 Przypadek Hermesa (Albania, Bułgaria, Cypr, Grecja): zharmonizowane ramy łagodzenia erozji wybrzeży
A4.11 Tarasy w górach (Francja i Hiszpania): zapobieganie osuwiskom przy użyciu starych technik
Załącznik 5 Platformy wiedzy dotyczące opartych na przyrodzie rozwiązań w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych na poziomie europejskim i krajowym
A5.1 Wprowadzenie
A5.2 Przegląd odpowiednich platform
Załącznik 6 Słowniczek
Kluczowe zagrożenia klimatyczne i zaproponowane rozwiązania (str. 47)
Zalety korzystania z rozwiązań opartych o naturę (str. 51)