Wpływ zmiany klimatu na zdrowie
Jak zmiany klimatu wpłyną na nasze zdrowie?
Data publikacji: 14/06/2018
Opublikowany w styczniu 2023 raport HEAL Polska opisuje rzadko poruszany wpływ energetyki węglowej nie w kontekście emisji dwutlenku węgla, ale oddziaływania na nasze zdrowie związane głównie z emisjami pyłów zawieszonych PM2.5 oraz PM10, a także dwutlenku azotu czy ozonu. Zgodnie z wyliczeniami autorów raportu szacuje się, że wygaszenie energetyki węglowej do 2049 roku doprowadzi do nawet 33 800 przedwczesnych zgonów, dziesiątek tysięcy hospitalizacji spowodowanych chorobami dróg oddechowych czy układu krążenia, co może się równać 422 mld złotych kosztów. W najbardziej optymistycznym scenariuszu odejścia od węgla do 2030 roku koszty będą o ponad 60% niższe, a liczba zgonów spadnie o 70%!
Data umieszczenia w bazie: 23/03/2023
31/01/2023
Weronika Michalak,
Anne Stauffer,
Vlatka Matkovic,
Jacek Karaczun,
Genon K. Jensen
24
polski
Najważniejsze wnioski
W niniejszym raporcie autorzy skupiają się na rzadko poruszanej stronie energetyki węglowej, która nie dotyczy dwutlenku węgla, ale emisji pyłów zawieszonych PM2.5 oraz PM10, a także dwutlenku azotu czy ozonu, które mogą odpowiadać za choroby układu krążenia czy dróg oddechowych wielu Polaków.
Energetyka węglowa w Polsce odpowiada za ok. 70% całości produkowanej energii i jej emisyjność jest trzykrotnie wyższa niż unijna średnia. Spalanie węgla powoduje emisję ok. 200 mln ton dwutlenku węgla rocznie.
Zgodnie z szacunkami Europejskiej Agencji Środowiska ponad 45 000 osób w Polsce umiera z powodu oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Choć głównym winowajcą jest spalanie paliw stałych w domowych systemach grzewczych to wina leży także po stronie emisji naszego przestarzałego systemu energetycznego – średni wiek elektrowni wynosi 47 lat!
W niniejszej analizie opracowano 3 scenariusze, dla których obliczono skutki i koszty zdrowotne w oparciu o 52 elektrownie węglowe, 39 jednostek gazowych oraz 50 elektrociepłowni – najbardziej optymistyczny scenariusz 2030, pośredni 2035 oraz najbardziej pesymistyczny 2049.
W scenariuszu szybkiego odejścia od węgla do 2030 roku wciąż mamy do czynienia ze skutkami zanieczyszczenia powietrza i idącymi za tym chorobami oraz kosztami, jednak są one zauważalnie niższe nie tylko w stosunku do scenariusza 2049, ale także 2035 m.in. o ok. 3000 mniej hospitalizacji chorób układu krążenia, 3000 mniej chorób układu oddechowego i ponad 5000 mniej zgonów. Scenariusz 2049 szacuje prawie 34 000 bezpośrednich zgonów (nie uwzględniając hospitalizacji), co stanowi ponad dwukrotnie większą liczbę w stosunku do pośredniego scenariusza i trzykrotnie więcej w stosunku do najbardziej optymistycznego scenariusza.
Główne związki emitowane podczas spalania paliw kopalnych to: pyły zawieszone, tlenki azotu, tlenki siarki, metale ciężkie czy trwałe związki organiczne. Oprócz tego tlenki siarki oraz azotu reagują z innymi substancjami w powietrzu, tworząc cząstki wtórne. Europejska Agencja Środowiska (EEA) szacuje, że 96% mieszkańców europejskich miast oddycha powietrzem, w którym zawartość pyłów zawieszonych oraz ozonu przekracza wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia. Oddychanie takim powietrzem może wywołać m.in.: przewlekłe zapalenie płuc, astmę, raka płuc, niewydolność serca, arytmię, nadciśnienie, ale także wpłynąć na układ hormonalny (problemy z tarczycą) czy układ nerwowy – pogorszenie zdolności poznawczych, depresję czy zaburzenia nastroju.
Spalanie paliw kopalnych emituje także oczywiście wiele gazów cieplarnianych, które przyspieszają procesy zmiany klimatu, co oprócz oczywistych zagrożeń związanych ze zmianami pogodowymi bezpośrednio i pośrednio wpływa na nasze zdrowie czy nawet życie m.in. zwiększając ryzyko udarów cieplnych, niedożywienie i głód, rozprzestrzenianie się chorób czy bezpośrednie zagrożenie gwałtownymi zjawiskami pogodowymi.
Na koniec autorzy przedstawiają kilkanaście rekomendacji dla decydentów na szczeblu krajowym, lokalnym oraz dla sektora zdrowia.
Spis treści 
Multimedia 
Koszty wszystkich skutków zdrowotnych będą liczone w setkach miliardów
Liczba zgonów spowodowana zanieczyszczeniem powietrza może wynieść ponad 33 000
Powiązane artykuły 
