Climate change and high exposure increased costs and disruption to lives and livelihoods from flooding associated with exceptionally heavy rainfall in Central Europe

World Weather Attribution

Raport

Czy da się oszacować wpływ zmiany klimatu na częstotliwość i intensywność powodzi? Tak, według prognoz w scenariuszu ocieplenia o 2°C w porównaniu do czasów przedindustrialnych przewiduje się dalszy wzrost intensywności opadów o 5% oraz wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia ekstremalnych opadów o kolejne 50%. Ponadto, autorzy raportu World Weather Attribution przeanalizowali opady trwające od 12 do 15 września na terytorium Czech, Słowacji, Austrii oraz części Polski, Niemiec, Węgier oraz Rumunii i stwierdzili, że intensywne czterodniowe opady deszczu już stały się około dwa razy bardziej prawdopodobne i o 10% bardziej intensywne od czasów przedindustrialnych. Ekstremalne zjawiska pogodowe oznaczają nie tylko zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa oraz aktywów społeczeństwa, ale także pokaźne straty gospodarcze. Tylko w 2023 r. straty związane z pogodą i klimatem wyniosły w Europie ponad 13,4 mld euro.

Autor/ka opracowania: Beata Borowiec

Raport z dnia: 25/09/2024

Data umieszczenia w bazie

30/09/2024

Instytucja

World Weather Attribution

Autorstwo

Joyce Kimutai, Robert Vautard, Mariam Zachariah, Radim Tolasz, Veronika Šustková, Christophe Cassou, Petr Skalák, Ben Clarke, Klaus Haslinger, Maja Vahlberg, Roop Singh, Elisabeth Stephens, Hannah Cloke, Emmanuel Raju, Nick Baumgart, Lisa Thalheimer, Bogdan Chojnicki, Friederike Otto

Liczba stron

Język raportu

angielski

Tagi

ekstremalne warunki pogodowe ekstremalne zjawiska pogodowe kryzys klimatyczny powódź ryzyka klimatyczne zmiana klimatu

Najważniejsze wnioski

Obfite i długotrwałe opady deszczu wywołały poważne obciążenie dla służb odpowiedzialnych za ochronę cywilną. Po powodziach, które nawiedziły Europę w ostatnich dziesięcioleciach, systemy zarządzania sytuacjami kryzysowymi zostały zmodernizowane i mimo większej skali oraz intensywności ostatnich nawałnic, liczba ofiar śmiertelnych jest niższa niż podczas poprzednich kataklizmów. Szacuje się, że na skutek powodzi wywołanych niżem genueńskim Boris zginęły 24 osoby. Dla porównania, w powodzi z 2002 r., która zniszczyła Niemcy, Austrię, Czechy, Rumunię, Słowację i Węgry, zginęły 232 osoby, a powódź z 1997 r. w Niemczech, Polsce i Czechach zebrała co najmniej 100 ofiar śmiertelnych,
Opady deszczu w centralnej Europie zostały wywołane przez „zderzenie” zimnego powietrza polarnego z północy w Alpach oraz bardzo ciepłego powietrza z południowej Europy. Jest to bardzo rzadkie zjawisko, niemniej wiąże się z wyjątkowo intensywnymi opadami deszczu,
W skali regionalnej oszacowano, że ciężkie czterodniowe opady deszczu stały się około dwa razy bardziej prawdopodobne i o 10% intensywniejsze niż w erze przedindustrialnej. Badania mogą być niedoszacowane ze względu na małą ilość stacji pogodowych,
Według modeli klimatycznych, w scenariuszu wzrostu globalnej temperatury o 2°C niż w okresie przedindustrialnym, można oczekiwać jeszcze większych opadów deszczu trwających 4 dni. Przewiduje się dalszy wzrost intensywności opadów o około 5% i 50% wzrost prawdopodobieństwa ich wystąpienia w porównaniu do chwili obecnej,
Obszary dotknięte powodziami, w szczególności rozległe obszary miejskie wzdłuż dużych rzek, zostały zidentyfikowane jako bardzo narażone na powodzie. Obejmują one Nysę i Wrocław w Polsce, Bratysławę na Słowacji, wschodnie regiony Galati i Vaslu w Rumunii, Dolną Austrię i Wiedeń, a także Ostravę, Opavę, Krnov, Jeseník i Litovel w Czechach. Powstała po poprzednich kataklizmach infrastruktura i systemy zarządzania kryzysowego zostały w pełni wykorzystane, choć w wielu przypadkach nie podołały fali uderzenia, co doprowadziło do szkód szacowanych na kilka miliardów euro.