WRÓĆ DO LISTY

Szaleńcy spod szyldu agend klimatycznych: Dezinformacja i propaganda w sprawach zmiany klimatu i polityki klimatycznej

Instytut Spraw Publicznych Analizy

Instytut Spraw Publicznych w sierpniu 2022 roku opublikował raport, w którym przygląda się wybranym mediom różnego typu, reprezentującym odmienne profile światopoglądowe, pod kątem m.in.: sposobu, w jaki prezentują informacje na temat klimatu i polityki klimatycznej; języka, jakim o tym piszą czy wyboru podmiotów biorących udział w medialnej debacie o klimacie. Celem badania była próba rozpoznania i opisania dezinformacji i sprzyjających jej technik tendencyjnej selekcji i interpretacji faktów przez odtworzenie narracji, argumentów i mechanizmów służących upowszechnianiu mylących lub fałszywych informacji o klimacie.

Autor/ka opracowania: Barbara Rogala

Raport z dnia: 25/08/2022


Data umieszczenia w bazie

11/11/2022

Instytucja

Instytut Spraw Publicznych

Autorstwo

Paulina Sobiesiak-Penszko, Małgorzata Kopka-Piątek

Liczba stron

74

Język raportu

polski

Tagi

flag Najważniejsze wnioski
arrow down arrow up


Raport ISP podsumowuje wyniki monitoringu wybranych mediów pod kątem dezinformacji i propagandy dotyczącej klimatu i polityki klimatycznej. Wraz z kolejnymi działaniami, mającymi wdrożyć rozwiązania służące ochronie klimatu na poziomie poszczególnych krajów, Unii Europejskiej i całej wspólnoty międzynarodowej, wzrasta znaczenie społecznego nastawienia do polityki klimatycznej i zagadnienia zmian klimatu w ogóle. Natomiast na treść debaty publicznej na ten temat wpływają – coraz częściej obecne wraz z rosnącym znaczeniem polityczno-społecznym tematu – manipulacje, przekłamania czy wręcz propaganda. Poniżej prezentujemy wybrane wnioski z badania:

44% Polek i Polaków deklaruje, że w ciągu ostatnich kilku miesięcy miało kontakt z informacjami na temat klimatu lub polityki klimatycznej, które były celowo fałszowane lub zmanipulowane, w tym 9% uważa, że miało to miejsce wiele razy.

Dezinformacja i propagandowa narracja na temat klimatu i polityki klimatycznej w polskich mediach to wynik przede wszystkim upolitycznienia i ideologizacji tych tematów. Są one wykorzystywane w bieżącej grze politycznej jako narzędzie budowania m.in. antyunijnej narracji oraz krytyki partii opozycyjnych i poprzednich rządów.

Materiały medialne, w których zidentyfikowano elementy dezinformacji lub propagandowej narracji, stanowiły łącznie około jednej trzeciej wszystkich materiałów o klimacie lub polityce klimatycznej w monitorowanych 11 mediach różnego typu i o różnym profilu światopoglądowym podczas 4-miesięcznego okresu analizy.

Stosunkowo rzadko kwestionowane jest w mediach samo zjawisko zmiany klimatu. Najwięcej materiałów medialnych, w których pojawiają się elementy dezinformacji lub propagandowej narracji, dotyczy europejskiej polityki klimatycznej, a także energetyki i transformacji energetycznej, w tym – cen energii.

Najwięcej dezinformacji i propagandowej narracji na temat klimatu i polityki klimatycznej widoczne jest w internecie.

Politycy ugrupowań rządzących, przedstawiciele rządu, posłowie i europosłowie, a także osoby z ich otoczenia są głównym źródłem propagandowej narracji oraz dezinformacji na ten temat.

W materiałach medialnych o charakterze propagandowym lub dezinformacyjnym polityka klimatyczna oraz proces odchodzenia od paliw kopalnych prezentowane są w jednoznacznie negatywnym świetle, jako: nierealistyczne, ryzykowne, nieopłacalne i zagrażające bezpieczeństwu Polski.

Za techniki propagandowe sprzyjające dezinformacji należy uznać: ideologizację tematu ochrony klimatu i jej upolitycznienie, nacechowany emocjonalnie i pejoratywnie język mówienia o klimacie oraz ośmieszanie osób zaangażowanych w takie działania.

Ogromnym wyzwaniem dla polskiej debaty publicznej jest to, że najczęstszymi źródłami dezinformacji, zafałszowania przekazu i propagandowej narracji na temat klimatu i polityki klimatycznej są politycy, i to najczęściej członkowie partii sprawujących władzę, pełniący funkcje państwowe. Oznacza to, że w Polsce mamy do czynienia z propagandową narracją i dezinformacją systemową, czyli realizowaną przez władze w systemie państwa – wskazują autorzy raportu.

spis tresci Spis treści
arrow down arrow up


  1. Wstęp
  2. Główne wnioski
  3. Informacje o badaniu
  4. Metodologia i zakres monitoringu mediów
  5. Dezinformacja i propaganda dotycząca klimatu i polityki klimatycznej
  6. Wyniki monitorigu
  7. Na celowniku dezinformacji i propagandy
  8. Zmiana klimatu
  9. Europejska i międzynarodowa polityka klimatyczna
  10. Energetyka i transformacja energetyczna
  11. Źródła dezinformacji i propagandy w sprawach klimatu i polityki klimatycznej
  12. Zabiegi propagandowe sprzyjające dezinformacji w sprawie zmiany klimatu i polityki klimatycznej
  13. Upolitycznienie narracji dotyczącej klimatu i polityki klimatycznej
  14. Pejoratywny i nacechowany emocjonalnie język zniekształcający rzeczywistość
  15. Stronniczość przekazu
  16. Metody i techniki dezinformacji
  17. Podważanie badań i autorytetów naukowych, „niezależni” eksperci
  18. Teorie spiskowe
  19. Nieprawdziwe lub trudne do zweryfikowania informacje, brak danych lub manipulacja nimi
  20. Szukanie winnych i przerzucanie na nich odpowiedzialności
  21. Wielokrotne powtarzanie tych samych argumentów, mieszanie różnych wątków, nagromadzenie szczegółów i technikaliów
  22. Podsumowanie

multimedia Multimedia
arrow down arrow up


Badania przeprowadzono na zróżnicowanej grupie mediów (str. 12)

Przykłady dezinformacji (str. 20)

multimedia Powiązane artykuły
arrow down arrow up


  1. Szaleńcy spod szyldu agend klimatycznych. Dezinformacja i propaganda w sprawach zmiany klimatu i polityki klimatycznej [raport z monitoringu mediów]   https://publicystyka.ngo.pl/szalency-spod-szyldu-agend-klimatycznych-dezinformacja-i-propaganda-w-sprawach-zmiany-klimatu-i-polityki-klimatycznej-raport-z-monitoringu-medio-w  25/08/2022
Chcesz dodać swój artykuł?
Prześlij go na adres mailowy Redakcji redakcja@klimatycznabazawiedzy.org

related

Powiązane materiały w bazie