Produkcja pod napięciem. Droga do konkurencyjnego i czystego przemysłu w Polsce

Dekarbonizacja przemysłu to nie opcja – to warunek konkurencyjności.

Polski przemysł stoi dziś przed kluczowym wyborem: kontynuacja produkcji opartej na paliwach kopalnych grozi utratą konkurencyjności, a transformacja energetyczna staje się warunkiem przetrwania na globalnym rynku. Wysokie ceny energii, zależność od importu surowców i zmieniające się regulacje unijne wymuszają zmianę podejścia.

Elektryfikacja przemysłu to najszybsza i najtańsza ścieżka redukcji emisji.

Technologie takie jak pompy ciepła, kotły elektryczne i elektrodowe są już dostępne, efektywne i skalowalne. Przemysł przetwórczy – zwłaszcza ten zużywający ciepło do 200°C – może rozpocząć dekarbonizację niemal natychmiast. Elektryfikacja nie tylko obniża emisje, ale też może wspierać transformację całej energetyki (tzw. sector coupling).

Bez dostępu do zielonej energii – nie ma niskoemisyjnego przemysłu.

Ponad połowa energii zużywanej w polskim przemyśle pochodzi z węgla i gazu. Aby elektryfikacja rzeczywiście przyniosła korzyści klimatyczne, konieczny jest dynamiczny rozwój OZE – szczególnie w bezpośrednim sąsiedztwie zakładów przemysłowych.

Wysoka cena prądu to bariera numer jeden.

Dziś podstawowym hamulcem transformacji są koszty. Pomimo dostępności technologii, zbyt wysoka cena energii elektrycznej zniechęca firmy do inwestowania w dekarbonizację. Potrzebne są systemowe działania – nowe taryfy, wsparcie finansowe i równe opodatkowanie wszystkich źródeł emisji.

Transformacja to też szansa: miejsca pracy, innowacje i bezpieczeństwo.

Dekarbonizacja to nie tylko koszt, ale także impuls do rozwoju. Przemysł może stać się siłą napędową dla rozwoju sektora CleanTech, tworzenia nowych miejsc pracy i wzmacniania odporności Polski na kryzysy geopolityczne. Rozproszona produkcja energii i mniejsza zależność od importu paliw to większe bezpieczeństwo kraju.

Niektóre branże potrzebują więcej czasu – ale działać trzeba już teraz.

Branże trudne do dekarbonizacji, jak hutnictwo, cementownie czy chemia, będą potrzebować indywidualnych rozwiązań – np. SMR, CCS, zielonego wodoru. Ale czekanie na ich pełną komercjalizację oznacza wysokie koszty i ryzyko utraty rynku. Niskoemisyjne działania możliwe dziś powinny być wdrażane równolegle.

Brak koordynacji i przewlekłe procedury mogą zablokować transformację.

Inwestycje przemysłowe są złożone, czasochłonne i kapitałochłonne. Opóźnienia w przyłączach, pozwoleniach czy niedobór mocy sieciowych mogą zdusić tempo zmian. Potrzebna jest reforma procedur administracyjnych, szybszy permitting i uproszczenia w budowie linii bezpośrednich.

Rekomendacje? Trzy filary: efektywność, elastyczność, energia z OZE.

Raport wskazuje kluczowe warunki skutecznej transformacji:

• poprawa efektywności procesów i technologii,

• zapewnienie elastyczności poboru energii (np. przez magazyny, hybrydowe źródła ciepła),

• rozwój własnych źródeł OZE w pobliżu zakładów, także przez umowy PPA.