Firmy w Polsce coraz częściej podejmują realne działania na rzecz szeroko rozumianej dekarbonizacji – nie z przymusu, lecz z przekonania, że ograniczanie emisji gazów cieplarnianych i budowanie odporności na ryzyka klimatyczne to nie tylko działania konieczne, ale też opłacalne. Taki wniosek wyłania się z najnowszego raportu naszej Fundacji pt. „Dekarbonizacja już tu jest”. To pierwsze w Polsce opracowanie, które w kompleksowy sposób pokazuje konkretne i mierzalne działania firm – zarówno dużych, jak i z sektora MŚP – świadomie ograniczających swój ślad węglowy, wdrażających strategie dekarbonizacji oraz inwestujących w odporność na ryzyka klimatyczne.
Raport z dnia: 25/06/2025
25/06/2025
Barbara Broniewska,
Łukasz Broniewski,
Katarzyna Czarska,
Łukasz Dobrowolski,
dr Aleksandra Drewko,
Renata Jarosz,
Paweł Jurczak,
Karolina Krakowian,
dr Agnieszka Liszka-Dobrowolska,
Anna Siewiorek,
Weronika Trzebiatowska
99
polski
Polski biznes coraz poważniej traktuje dekarbonizację
Raport „Dekarbonizacja już tu jest” prezentuje realny obraz transformacji klimatycznej w polskich firmach. Pokazuje, że mimo wciąż istniejących barier systemowych, wiele organizacji nie tylko dostosowuje się do nowych regulacji, ale też często je wyprzedza. Zwraca w nim uwagę, że motywacją do działania nie jest już tylko presja prawna, ale przede wszystkim logika biznesowa i rosnące oczekiwania interesariuszy – klientów, inwestorów oraz instytucji finansowych.
– Jeszcze kilka lat temu, w raporcie „Lepiej późno niż później”, ostrzegaliśmy, że brak działań w obszarze klimatu będzie obniżał konkurencyjność polskich firm. Dziś możemy jasno powiedzieć: wiele firm nie tylko nadrobiło zaległości, ale też stało się liderami transformacji, również w strukturach międzynarodowych korporacji – mówi Łukasz Dobrowolski, Dyrektor ds. Strategii Energetycznych w Fundacji Climate&Strategy.
– Firmy nie muszą zaczynać od zera – narzędzia wspierające dekarbonizację już istnieją – mówi Łukasz Broniewski, Członek Zarządu i współzałożyciel Fundacji Climate&Strategy. – Jednym z nich jest nasz kalkulator śladu węglowego, z którego bezpłatnie mogą korzystać przedsiębiorstwa z sektora MŚP. To praktyczne i łatwe w obsłudze narzędzie, które pomaga zidentyfikować źródła emisji i zaplanować dalsze kroki w kierunku ich redukcji.
W raporcie zaprezentowano doświadczenia firm z różnych części kraju, działających w różnych branżach i na różnych etapach zaawansowania. Przedsiębiorstwa te łączy jedno: traktują dekarbonizację jako część strategii rozwoju.
Realne działania, praktyczne doświadczenia
Raport „Dekarbonizacja już tu jest” opiera się na danych z kalkulatora MŚP oraz ankietach dekarbonizacyjnych, będących integralną częścią bezpłatnego narzędzia stworzonego przez naszą Fundację. Obrazu dopełniają refleksje z bezpośrednich rozmów z firmami na różnych etapach procesu dekarbonizacji oraz ich studia przypadku, które ukazują różnorodność podejść, skal i motywacji – od firm produkcyjnych po usługowe, od mikroprzedsiębiorstw po liderów regionalnych.
Swoimi doświadczeniami w raporcie dzielą się różne firmy. Duże, takie jak Polenergia, Rossmann czy Michelin, podkreślają znaczenie strategicznego podejścia do dekarbonizacji. Dla nich ślad węglowy to nie tylko obowiązek raportowy, ale narzędzie do planowania inwestycji, zarządzania ryzykiem i budowania długoterminowej wartości firmy. Wspólnym mianownikiem jest systematyczność: mierzą emisje w pełnym zakresie (1, 2 i 3), korzystają z uznanych metodologii (np. SBTi), a działania klimatyczne integrują ze strategią biznesową. Równocześnie podkreślają wagę pragmatyzmu – skupiają się na zmianach, które przynoszą realne efekty operacyjne i finansowe.
Mniejsze i średnie firmy, takie jak Mexem, Optomer czy Sanel, również aktywnie angażują się w liczenie emisji, choć motywacje bywają bardziej praktyczne – takie jak wymagania przetargowe, oczekiwania klientów czy chęć optymalizacji kosztów. Ich podejście często opiera się na metodzie małych kroków: zaczynają od Zakresów 1 i 2, stopniowo budują świadomość w zespole i edukują partnerów. Podkreślają, że nawet bez dużych zasobów można rozpocząć działania klimatyczne – kluczowe są konsekwencja, dobra organizacja i otwartość na współpracę.
Polska na tle globalnych trendów
Publikacja wpisuje się w szerszy kontekst zmian zachodzących globalnie. Międzynarodowe badania – prowadzone m.in. przez Reuters i inne ośrodki – pokazują, że biznes coraz wyraźniej dostrzega znaczenie transformacji energetycznej. Przykładowo:
W USA – mimo cofania regulacji przez administrację federalną – transformacja energetyczna pozostaje standardem rynkowym. Aż 95% największych firm wskazuje na korzyści wizerunkowe wynikające z raportowania klimatycznego, a trzy czwarte wiąże je bezpośrednio ze wzrostem przychodówii. Podobnie w Niemczech i Włoszech – liderzy biznesu widzą transformację jako sposób na ograniczenie zależności od niestabilnych źródeł energii i inwestycyjną przyszłość opartą na OZEiii. W Wielkiej Brytanii, mimo obaw o koszty początkowe, uznaje się ją za motor wzrostu gospodarczego.
Dekarbonizacja już tu jest – pytanie, kto za nią nadąży
Raport „Dekarbonizacja już tu jest” pokazuje, że proces dekarbonizacji w polskich firmach nie jest już kwestią przyszłości, lecz dzieje się tu i teraz – choć wciąż nie jest standardem. To, co różni firmy aktywnie działające od tych, które pozostają bierne, to nie wielkość ani dostęp do zasobów, lecz determinacja zarządów, gotowość do mierzenia emisji i traktowanie działań klimatycznych jako elementu strategii rozwoju. W obliczu rosnących oczekiwań klientów, inwestorów i otoczenia regulacyjnego, to właśnie firmy inwestujące dziś w redukcję emisji zyskają trwałą przewagę. Przykłady przedstawione w raporcie mogą stać się praktycznym punktem odniesienia – bo dekarbonizacja to nie trend, lecz nowy fundament odpowiedzialnego i konkurencyjnego biznesu.
WSTĘP 6
ROZDZIAŁ 1
Polskie firmy dekarbonizują się dla klientów i partnerów biznesowych 9
Edukacja jako fundament dekarbonizacji firm. Komentarz 16
ROZDZIAŁ 2
Małe i średnie firmy w obliczu zmiany. Liczenie śladu węglowego i dekarbonizacja w praktyce 19
Case studies małych i średnich firm 21
Małe i średnie firmy liczą swoje emisje. Obraz emisyjności małych i średnich firm na bazie danych z kalkulatora Fundacji Climate&Strategy. Komentarz 28
ROZDZIAŁ 3
„Zaczynamy od siebie”. Jak duże firmy podchodzą do transformacji 41
Case studies dużych firm
Rekomendacje dla firm: Jak skutecznie rozpocząć proces liczenia śladu węglowego 59
Kluczowe wyzwania w opracowaniu planów dekarbonizacji. Komentarz 60
Zamykanie obiegu ma sens – przykład Orange Polska 63
42 59 60 63
ROZDZIAŁ 4
Wyzwania dla dekarbonizacji w Polsce 67
Dekarbonizacja już tu jest – czy państwo wspiera firmy w drodze do neutralności klimatycznej? 67
Jakie wyzwania w dekarbonizacji widzą dziś firmy członkowskie Forum Odpowiedzialnego Biznesu? 70
Dezinformacja jako narzędzie spowalniania zmiany 74
ROZDZIAŁ 5
Dźwignie redukcji emisji w sektorze przemysłowym 78
Dekarbonizacja zakładu produkcyjnego branży motoryzacyjnej wraz z towarzysząca infrastrukturą biurową oraz flotą samochodową. Studium przypadku 86
ROZDZIAŁ 6
Motywacja zarządcza potrzebna dla klimatu 91
ROZDZIAŁ 7
Aneks. Ślad węglowy – podstawy metodologiczne 94