WRÓĆ DO LISTY

Climate Conspiracies in the Western Balkans: Widely Imported and Persistently Repeated

Metamorphosis Foundation Raport

Raport "Climate Conspiracies in the Western Balkans: Widely Imported and Persistently Repeated" wskazuje, że dezinformacja klimatyczna jest powszechnym problemem w regionie. Analiza 134 przypadków dezinformacji od czerwca 2023 do maja 2024 roku ujawnia, że główne narracje obejmują zaprzeczanie istnieniu globalnego ocieplenia, teorie spiskowe o chemtrails i HAARP oraz umniejszanie wpływu człowieka na zmianę klimatu. Dezinformacja rozprzestrzenia się głównie za pośrednictwem mediów społecznościowych i stron internetowych, często za pomocą anonimowych kont. W raporcie podkreślono także powiązania z innymi teoriami spiskowymi, takimi jak COVID-19, co dodatkowo zwiększa ich zasięg i wpływ. Aktywne działania lokalnych organizacji fact-checkerskich, takich jak Vistinomer.mk, Raskrinkavanje.rs i Faktoje.al, są kluczowe w walce z tym zjawiskiem.

Autor/ka opracowania: Anna Siewiorek

Raport z dnia: 22/07/2024


flag Najważniejsze wnioski
arrow down arrow up


Raport przeanalizował 134 treści dezinformacyjnych dotyczących klimatu od czerwca 2023 do maja 2024.

Konkretne przykłady obalonych twierdzeń obejmują fałszywe przypisywanie powodzi i ekstremalnych warunków pogodowych projektowi HAARP i chemtrails, a także wykorzystanie postaci publicznych, takich jak Bill Gates, w narracjach dezinformacyjnych.

Powszechność dezinformacji klimatycznej: Zmiana klimatu jest podatnym gruntem dla dezinformacji w krajach Bałkanów Zachodnich. Powszechne narracje obejmują zaprzeczanie istnieniu globalnego ocieplenia, teorie spiskowe o kontroli klimatu przez potężne podmioty oraz umniejszanie wpływu człowieka na zmianę klimatu.

Główne kanały dystrybucji dezinformacji: Dezinformacja klimatyczna rozprzestrzenia się głównie za pośrednictwem platform internetowych, w tym mediów społecznościowych i stron internetowych. Te platformy są często obsługiwane przez anonimowe lub fałszywe konta, które udostępniają treści importowane z USA, Chin, Rosji i Europy Zachodniej, jak również lokalnie tworzone historie.

Trzy najczęstsze teorie spiskowe w regionie obejmują:

  • Chemtrails: Przekonanie, że białe smugi pozostawiane przez samoloty to chemikalia mające na celu zatrucie ludzi.
  • HAARP: Projekt rzekomo odpowiedzialny za manipulację pogodą i niekorzystne warunki atmosferyczne.
  • Zaprzeczanie zmianie klimatu: Twierdzenie, że zmiana klimatu jest wymyślonym pojęciem służącym do kontrolowania populacji.

Wzorce dezinformacji specyficzne dla krajów Bałkanów Zachodnich:

  • Albania: Główna dezinformacja dotyczy HAARP i chemtrails, często związana z lokalnymi zjawiskami pogodowymi i międzynarodowymi wydarzeniami.
  • Bośnia i Hercegowina: Powszechnie rozprzestrzeniane teorie obejmują HAARP i chemtrails, często łącząc wydarzenia pogodowe z celową manipulacją.
  • Macedonia Północna: Dezinformacja klimatyczna silnie związana z chemtrails i HAARP, z wyraźnym wpływem narracji QAnon.
  • Serbia: Mieszanka lokalnej i importowanej dezinformacji, z dużą obecnością teorii chemtrails i HAARP. Istnieją wyspecjalizowane strony internetowe promujące dezinformację.
  • Czarnogóra: Głównie importuje dezinformację z Serbii, koncentrując się na zaprzeczaniu zmianie klimatu i promowaniu teorii chemtrails oraz HAARP.
  • Kosowo: Ograniczona liczba sprawdzeń faktów ujawnia mniej przypadków lokalnie generowanej dezinformacji, z większością narracji importowanych z Albanii i innych regionów.

Powiązania z innymi teoriami spiskowymi: Dezinformacja klimatyczna jest często splatana z innymi teoriami spiskowymi, takimi jak te dotyczące COVID-19. To powiązanie zwiększa zasięg i postrzeganą wiarygodność fałszywych narracji.

Wpływ dezinformacji klimatycznej: Dezinformacja utrudnia zrozumienie i reakcję społeczeństwa na zmianę klimatu. Wzbudza sceptycyzm, podważa zaufanie do nauki i opóźnia niezbędne działania polityczne.

Wpływ wydarzeń globalnych: Główne wydarzenia globalne, takie jak pandemia COVID-19 i wojny, służą jako katalizatory dla rozprzestrzeniania dezinformacji związanej z klimatem. Te wydarzenia tworzą podatny grunt dla teorii spiskowych.

Rola lokalnych organizacji sprawdzających fakty: Różne organizacje fact-checkerskie w całych Bałkanach Zachodnich aktywnie obalają dezinformację klimatyczną. Przykłady to Vistinomer.mk (Macedonia Północna), Raskrinkavanje.rs (Serbia) i Faktoje.al (Albania).

Importowane a lokalne fake newsy: Podczas gdy znaczna część dezinformacji klimatycznej jest importowana, lokalni teoretycy spiskowi również generują własne treści. Wskaźnik ten różni się w zależności od kraju, przy czym w Serbii odnotowuje się wyższy odsetek lokalnie generowanej dezinformacji.

 

spis tresci Spis treści
arrow down arrow up


Executive Summary 2

Introduction 5

Methodology 7

Climate change and disinformation 9

Conspiracy theories and climate change in Europe and in the Western Balkans region 10

Albania 12

Bosnia and Herzegovina 15

North Macedonia 21

Serbia 24

Montenegro 28

Kosovo 32

Common features of climate disinformation in the Western Balkan countries 35

Western Balkan countries following and copying narratives present in Europe and the world for a long time 37

Channels for spreading climate disinformation in the Western Balkans 38

Response of the growing trend of climate change disinformation 40

Appendix 1: Ratio of climate disinformation from local and foreign origin 40

Appendix 2: False Claim – Fact 40