Climate Conspiracies in the Western Balkans: Widely Imported and Persistently Repeated

Raport przeanalizował 134 treści dezinformacyjnych dotyczących klimatu od czerwca 2023 do maja 2024.

Konkretne przykłady obalonych twierdzeń obejmują fałszywe przypisywanie powodzi i ekstremalnych warunków pogodowych projektowi HAARP i chemtrails, a także wykorzystanie postaci publicznych, takich jak Bill Gates, w narracjach dezinformacyjnych.

Powszechność dezinformacji klimatycznej: Zmiana klimatu jest podatnym gruntem dla dezinformacji w krajach Bałkanów Zachodnich. Powszechne narracje obejmują zaprzeczanie istnieniu globalnego ocieplenia, teorie spiskowe o kontroli klimatu przez potężne podmioty oraz umniejszanie wpływu człowieka na zmianę klimatu.

Główne kanały dystrybucji dezinformacji: Dezinformacja klimatyczna rozprzestrzenia się głównie za pośrednictwem platform internetowych, w tym mediów społecznościowych i stron internetowych. Te platformy są często obsługiwane przez anonimowe lub fałszywe konta, które udostępniają treści importowane z USA, Chin, Rosji i Europy Zachodniej, jak również lokalnie tworzone historie.

Trzy najczęstsze teorie spiskowe w regionie obejmują:

• Chemtrails: Przekonanie, że białe smugi pozostawiane przez samoloty to chemikalia mające na celu zatrucie ludzi.
• HAARP: Projekt rzekomo odpowiedzialny za manipulację pogodą i niekorzystne warunki atmosferyczne.
• Zaprzeczanie zmianie klimatu: Twierdzenie, że zmiana klimatu jest wymyślonym pojęciem służącym do kontrolowania populacji.

Wzorce dezinformacji specyficzne dla krajów Bałkanów Zachodnich:

• Albania: Główna dezinformacja dotyczy HAARP i chemtrails, często związana z lokalnymi zjawiskami pogodowymi i międzynarodowymi wydarzeniami.
• Bośnia i Hercegowina: Powszechnie rozprzestrzeniane teorie obejmują HAARP i chemtrails, często łącząc wydarzenia pogodowe z celową manipulacją.
• Macedonia Północna: Dezinformacja klimatyczna silnie związana z chemtrails i HAARP, z wyraźnym wpływem narracji QAnon.
• Serbia: Mieszanka lokalnej i importowanej dezinformacji, z dużą obecnością teorii chemtrails i HAARP. Istnieją wyspecjalizowane strony internetowe promujące dezinformację.
• Czarnogóra: Głównie importuje dezinformację z Serbii, koncentrując się na zaprzeczaniu zmianie klimatu i promowaniu teorii chemtrails oraz HAARP.
• Kosowo: Ograniczona liczba sprawdzeń faktów ujawnia mniej przypadków lokalnie generowanej dezinformacji, z większością narracji importowanych z Albanii i innych regionów.

Powiązania z innymi teoriami spiskowymi: Dezinformacja klimatyczna jest często splatana z innymi teoriami spiskowymi, takimi jak te dotyczące COVID-19. To powiązanie zwiększa zasięg i postrzeganą wiarygodność fałszywych narracji.

Wpływ dezinformacji klimatycznej: Dezinformacja utrudnia zrozumienie i reakcję społeczeństwa na zmianę klimatu. Wzbudza sceptycyzm, podważa zaufanie do nauki i opóźnia niezbędne działania polityczne.

Wpływ wydarzeń globalnych: Główne wydarzenia globalne, takie jak pandemia COVID-19 i wojny, służą jako katalizatory dla rozprzestrzeniania dezinformacji związanej z klimatem. Te wydarzenia tworzą podatny grunt dla teorii spiskowych.

Rola lokalnych organizacji sprawdzających fakty: Różne organizacje fact-checkerskie w całych Bałkanach Zachodnich aktywnie obalają dezinformację klimatyczną. Przykłady to Vistinomer.mk (Macedonia Północna), Raskrinkavanje.rs (Serbia) i Faktoje.al (Albania).

Importowane a lokalne fake newsy: Podczas gdy znaczna część dezinformacji klimatycznej jest importowana, lokalni teoretycy spiskowi również generują własne treści. Wskaźnik ten różni się w zależności od kraju, przy czym w Serbii odnotowuje się wyższy odsetek lokalnie generowanej dezinformacji.