Fokus na Klimat

Data umieszczenia w bazie

9/09/2024

Instytucja

Autorstwo

Maria Wittels, Adam Traczyk, Zofia Włodarczyk, Urszula Karaś

Język raportu

polski

Tagi

denializm klimatyczny dialog społeczny klimat kryzys klimatyczny społeczeństwo

Najważniejsze wnioski

Polacy nie są podzieleni na jedynie wielbicieli i przeciwników zmian proklimatycznych. Rzeczywistość jest o wiele bardziej skomplikowana. Na „Fokus na Klimat” znajdują się wyniki badań ilościowych i jakościowych, które przeprowadzono na grupie ponad 8000 osób, 13 unikalnych artykułów, szczegółowe opisy poszczególnych segmentów społecznych – wyodrębnionych za pomocą modelu More in Common – z ich poglądami na temat klimatu, quizy oraz porady, jak wykorzystać badania do efektywnej komunikacji.

Na podstawie przeprowadzonych badań, podzielono społeczeństwo Polski na siedem osobnych segmentów o różnych opiniach na temat zmiany klimatu. Są to grupy społeczne, które łączą podobne wartości i zasady moralne:

Postępowi zapaleńcy (7%) – grupa społeczna najbardziej zaangażowana w kwestie społeczne i najbardziej zaniepokojoną kryzysem klimatycznym. Charakteryzuje ją żywe zainteresowanie polityką i pragnienie wpływania na rzeczywistość. Większość z nich jest przekonana, że świat podąża w nieodpowiednim kierunku. To grupa zdecydowanie najbardziej liberalna spośród wszystkich segmentów;
Pasywni liberałowie (15%) – grupa indywidualiastów, którzy uznają, że najważniejsze jest poleganie na sobie. W ich przekonaniu, usunięcie przeszkód dla przedsiębiorczości i obniżenie ciężaru podatkowego dla tych, którzy swoją pracowitością osiągnęli sukces, to najlepsza droga do poprawy standardu życia w Polsce. Na co dzień nie angażują się w sprawy polityczne, jednak biorą udział w wyborach. Działania na rzecz ochrony środowiska podejmują na poziomie indywidualnym, na przykład poprzez recykling czy kierowanie swoim wyborami konsumenckimi w stronę ekologicznej odpowiedzialności;
Zawiedzeni samotnicy (15%) – grupa z niepokojem zerkająca w przyszłość. Choć są świadomi przyszłych konsekwencji zmiany klimatu, na co dzień są bardziej zatroskani o bieżące problemy takie jak rosnące koszty utrzymania, ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej czy zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego. Większość z nich (57% w 2023 roku i 67% w 2024 roku) obawia się skutków zmiany klimatu, ale jednocześnie czuje, że nie ma realnego wkładu ani możliwości wpływania na tę sytuację. W grupie dominuje sprzeciw wobec przenoszenia na zwykłych obywateli odpowiedzialności za kryzys klimatyczny, podczas gdy duże korporacje i zamożne kraje nie podejmują adekwatnych działań;
Spełnieni lokaliści (18%) – grupa zauważająca problemy związane ze zmianą klimatu, która nie jest wobec nich obojętna, dostrzegając je nawet w swoim najbliższym otoczeniu. Jest ona świadoma zagrożeń i zgadza się, że publiczne fundusze powinny być inwestowane w działania mające na celu przeciwdziałanie kryzysowi klimatycznemu. Mimo to, nie uznaje walki ze zmianą klimatu za priorytetowe zadanie dla Polski w obecnej sytuacji;
Dumni patrioci (11%) – grupa, która nie obawia się zmiany klimatu, ponieważ postrzega ją jako część naturalnego procesu przyrodniczego. Dlatego też nie czuje potrzeby angażować się w tę kwestię. Wyraża sceptycyzm wobec wykorzystania publicznych funduszy na działania przeciwdziałające kryzysowi klimatycznemu i jest krytycznie nastawiona do polityki klimatycznej Unii Europejskiej;
Oddani tradycjonaliści (6%) – grupa na ogół zauważająca zmianę klimatu i obawiająca się jej skutków, choć przekonana, że obecnie Polska i świat stoją w obliczu bardziej palących problemów. Często nie pojmuje, dlaczego działania, jakie państwo promowało przez wiele lat (na przykład spalanie węgla), nagle są uznawane za szkodliwe. Co do kwestii możliwości zapobiegania negatywnym skutkom zmiany klimatu bez konieczności podejmowania radykalnych wyrzeczeń, ich opinie są podzielone. Większość z nich jednak popiera inwestycje publiczne na rzecz ochrony klimatu. Są dumni z polskiej przyrody i uważają ją za ważny składnik narodowego dziedzictwa;
Niezaangażowani normalsi (30%) – jeśli chodzi o kwestie polityczne, omijają ekstremalne punkty widzenia lub nie mają wyraźnie określonych opinii. W porównaniu statystycznego Polaka, mają większe zaufanie do polityków, samorządów, policji czy sądów i nie skłaniają się ku ekstremalnym narracjom czy teoriom spiskowym. Cenią sobie harmonię, spokój i jedność społeczna.